Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ocak ayına ait ödemeler istikrarı istatistiklerini açıkladı. Buna nazaran ocakta cari açık 5,33 milyar artışla 7,11 milyar dolar oldu. Bunun sonucunda 12 aylık cari açık ise 20,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kelam konusu 7,11 milyar dolarlık cari açık 4 yılın en yüksek cari süreçler açığı olarak kayıtlara geçti.
TCMB datalarına nazaran kelam konusu gelişmede ödemeler istikrarı tarifli dış ticaret açığının 6,42 milyar dolar artarak 9,33 milyar dolara yükselmesi tesirli oldu. Altın ve güç hariç cari süreçler hesabı yıllık bazda 1,25 milyar dolar fazla verirken, ocakta 1,48 milyar dolar fazla verdi.
Hizmetler istikrarı kaynaklı net girişler yıllık 975 milyon dolar artarak 1,63 milyar dolara yükseldi.
Hizmetler istikrarı altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler yıllık 891 milyon dolar artışla 1,49 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Birincil gelir istikrarından kaynaklı net çıkışlar, yıllık 190 milyon dolar azaldı. Net çıkışlar böylelikle 360 milyon dolar olarak kaydedildi.
İkincil gelir istikrarı kaleminde bir evvelki yılın tıpkı ayında 26 milyon dolar net giriş kaydetmişken, Ocak 2022’de 50 milyon dolar net çıkış yaşandı.
Ne olmuştu?
2018’deki kur krizinin akabinde Türkiye iktisadı üç çeyrek üst üste daralmış ve ithalatın azalması sonucunda 2019’da Türkiye uzun vakittir birinci kere cari fazla vermişti.
Geçen yıl 14,9 milyar dolarlık cari açığı daraltmak ve fazlaya geçmek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ortaya attığı yeni iktisat modelinin en önemli maksatları ortasında yer alıyor. Bu plan birebir vakitte faiz oranlarını düşük tutarak büyüme, istihdam, ihracat ve yatırımları artırmayı hedefliyor.
Ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde süratle yükselen petrol, doğalgaz ve hububat fiyatlarının Türkiye’nin cari açığını daha da büyütmesi bekleniyor. Türkiye’ye gelen turistlerin en önemli kaynağı olan iki ülke ortasındaki savaş sebebiyle turizm gelirlerinde beklenen düşüşünse cari istikrar üzerinde ek baskı oluşturması öngörülüyor.
Ekonomistler Rusya’nın saldırısının başladığı günden yana Türkiye için 2022 cari açık iddialarını daha yüksek açık tarafında revize ediyor.
Ekonomistlerin cari açığı 15 milyar ila 34,4 milyar dolar varsayım ediyor. Hükümetin geçen yıl yayımladığı varsayımsa 18,6 milyar dolar.
Erdoğan’ın yeni iktisat modeli çerçevesinde Merkez Bankası (MB) siyaset faizini eylülden beri 500 baz puan azaltarak yüzde 14’e çekmişti. İndirimler, kur krizine sebep olarak, TL’nin geçen yıl dolar karşısında yüzde 44 paha kaybetmesine yol açmış, bu da enflasyonu körükleyerek şubatta neredeyse yüzde 55’e yükselmesine sebep olmuştu.
