Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi nedeniyle ayçiçeği ithalatının durduğu ve yağ temininde problemlerin yaşandığı Türkiye’de bu sefer de hayvan yemi krizinin gündemde olduğuna dikkat çekildi.
Eski Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Lideri ve yüksek ziraat mühendisi Ferdan Çiftçi, Toprak Mahsulleri Ofisleri önünde oluşan yağ kuyruklarını kıymetlendirdi.
‘Kotalı yem satışı başlayabilir’
Rusya ile Ukrayna ortasındaki Azak Denizi’ndeki limanların gemi trafiğine ve ticarete kapatıldığını anımsatan Çiftçi şöyle konuştu:
“İhracat ve ithalatta ezalar yaşanıyor. Rusya’nın dünya iktisadında swift ödeme sisteminden çıkarılması büyük bir sorun. Rus firmaları bunu şu anda barter prosedürüyle yani kabaca değiş tokuş ile çözmeye çalışıyorlar. Yemin hammaddesi olan ayçiçeği yağı küspesini yüklü Rusya’dan temin ediyoruz. Bu da soya ile birlikte yem endüstrimizin temel hammaddelerinden biri. Yem endüstrinde ve buna bağlı olarak hayvancılığımızda önemli eza yaşanacak. Zati yem fiyatları, girdiler nedeniyle önemli oranda artmıştı. Yem düşüncesi baş gösterecek. Soyayı Amerika, Arjantin ve Brezilya’dan ithal ediyoruz. O nedenle bu ithalatta yaşanacak zahmetler yem üretimini etkileyeceği için bu da besiciyi ve süt üreticisini etkileyecek. Hem fiyatlar yükselecek hem de yem bulamama üzere problemlerle karşılaşacağız. Savaş çabuk bitmez ve derinleşecek olursa gelen duyumlara nazaran firmaların kotalı yem satışına gidebileceği dillendiriyor.”
‘Alternatif pazar bulmak zor’
Türkiye’nin Rusya pazarını ikame edebileceği fazla alternatifinin olmadığını vurgulayan Çiftçi, şöyle devam etti:
“İkame edersen de hangi fiyattan yapacaksın. Petrol fiyatları yükseliyor. Rusya’dan küspeyi almakta Arjantin’den getirmek ortasında fark olacak maliyet açısından. Ayçiçek yağı krizi önümüzdeki süreçte ne yazık ki hayvancılığımızı etkileyecek. Ayçiçeği küspesinin ithalatında yaşanacak problemler nedeniyle bir hayvancılık krizi tehlikesiyle karşı karşıyayız. Yem fabrikaları huzursuz. Dal kendi ortasında külfetleri konuşuyor zira hammaddeyi getiremiyorlar. Tedbir olarak kotalı yem satışlarının olabileceği konuşuluyor. Bu da önemli bir problem. Üretime dönük siyasetleri hayata geçirmemiz lazım.”
‘Bakanlık gerçekleri görmezden geliyor’
Tarım ve Orman Bakanlığı’nı gerçekleri görmemekle eleştiren Ferdan Çiftçi şunları söyledi:
“Bir an evvel kendimize yeten üretim siyasetini hayata geçirmemiz gerekiyor. Bunun yolu; çiftçi ürettiğinden kazanacak ve bunu ekecek. Ayçiçeği tıpkı vakitte kuraklığa sağlam bir bitki. Topraklarımız üretime müsait. Üretimimizi artırmamız gerekiyor. Girdi maliyetleri konusunda dayanak verilmesi gerekiyor. 29 lira üzere dekar başına mazot dayanağı veriliyor. 2022’nin takviyeleri üretimden sonra açıklanıyor, yıl sonuna gerçek. Daha 2021’in dayanakları Mart-Nisan ayında ödenebilirse şanslı sayılacağız. Ödemelerin kâfi seviyede ve vaktinde olması gerekiyor. Planlama yapabilmek için dayanak ölçüsünü çabucak açıklamak zorundasınız. Aktüel şartlara nazaran üreticinin ziyanını telafi edecek desteklemeler yapılmalı. Maalesef gerçekleri görmemek biçiminde devam ediyorlar. Bunları görmezsek tahlil üretemeyiz. ‘Bunlar yok’ demekle olmuyor. Tarım Bakanlığı’nın ‘Ayçiçek yağında meşakkat yok’ demesi hakikat değil. Fotoğraflar ortada. Sorunu teşhis ve kabul etmek gerekiyor.”
