Şu ya da bu formda Rusya’nın Ukrayna’daki işgali ebette bitecek. Savaşın neden çıktığını, Rusya’nın askeri operasyonuna kimlerin yol açtığını yazıp durduk bir oldukça. Daha da yazacağız kuşkusuz. Lakin konuşulmayan, tahminen de bilerek üzerine gidilmeyen bir bahis var ki, tamam, savaş tüm süratiyle sürerken yersiz sayılabilir lakin kesinlikle konuşulması gerekir. Ukrayna’daki Neo Nazi yapılanmalarından kelam ediyorum, tahminen de yazmak için tam vakti. Ukrayna hükümetinin onayladığı, desteklediği bir yapılanmadır bu. Destekleyen diğerleri da var; ABD ile Kanada. Pis bir oyundur bu.
Peşinen belirtmeli. Rusya’nın, Neo Nazi kümeleri da mazeret ederek Ukrayna’ya girmesine dayanak verecek halim yok natürel. Rastgele bir savaşın, nasyonal-sosyalist mollanın sandığı üzere “barış götürdüğüne/getirdiğine” inandığım falan da yok. Problem Rusya’ya, Putin’e kızmakla ya da onları savunmakla da ilgili değil. Epey derin, oldukça uğursuz bir sorun bu. Daima destekleyenlerin yanı sıra şu sıralar yalnızca Rus tersliği yüzünden ses çıkarmayanlar Avrupa’nın başına nasıl bir bela ördüklerini korkarım yakında anlayacaklar.
Kurumlaşmış bir yapı
Avrupa’daki benzerlerinden çok daha fazla halk takviyesine sahip, kurumlaşmış bir Neo Nazi olgusu var Ukrayna’da. Bunlardan en bilineni, duymayan kalmadı artık, özel sermaye dayanaklı 30’dan fazla “gönüllü tabur” içinde özel bir yeri olan Azov Taburu’dur. Resmi bir kurumdur bu. Saklamaya gerek bile duyulmamış yani. Ukrayna Ulusal Muhafızları’nın bir ünitesidir. Olağan Ukrayna ilerici güçleri için bir tehdit olması berbat bir durumdur lakin hudutları aşan bir tesiri vardır ki bu daha da tatsızdır. Zira tüm dünyadaki “beyaz üstünlükçüler” için önemli bir ilham kaynağıdır Azov Taburu. Hatta 2014 yılında kurulan bu faşist kümenin Andriy Biletsky isimli önderi gayelerini şu cümlelerle belirtiyordu: “Ukrayna’yı hayatta kalmaları için son bir haçlı seferine muhtaçlık duyan dünyanın Beyaz Irklarına liderlik etmesi için güçlendirmek”. “Bırakın söylesin, yapamaz” demeyin, yapar. Zira dünyanın çeşitli ülkelerindeki Neo-Nazilerin en büyük ilham kaynağıdır Ukrayna Nazileri.
Lafta bırakmayalım, bakalım nasıl ilham kaynağıymış. Bakın; Azov Taburu’nun logosu, Neo-Nazi sembolleri olarak nitelendirilen Wolfsangel ile Sonnenrad’ten esintiler taşır. Ukraynalı kümenin bu sembolleri ABD’nin farklı bölgelerindeki nefret kümeleri tarafından ağır bir biçimde kullanılıyor. Sol eğilimli Alman mecmuası Lower Class Magazine ortaya atmıştı; Azov Taburu’nun Fransa’da, Almanya’da, İskandinavya’da Neo-Nazi eğilimli gençleri üye yapan “Misantropik Bölüm” isimli yarı yeraltı bir birliği var. Yeni üyelere, Ukrayna kamplarında tanklar da dahil olmak üzere ağır, çağdaş silahlarla eğitim yapma kelamı veriliyor. Neden öbür ülkelerden elemanlar topluyor Ukrayna’ya bunlar? Ukrayna’yı, komşu Avrupa ülkelerinden büyük toprak kesimleri alarak beyaz üstünlükçü bir ulus olarak yine kurma hayalini görüyorlar da ondan.
“Yeniden Fetih”çi bunlar. Azov Taburu mensubu Naziler İkinci Dünya Savaşı sırasında Ukrayna’yı denetim eden Nazi Reichskommissariat idaresinden ilham alarak, doğu Avrupa uluslarını beyaz üstünlükçü bir diktatörlüğün idaresi altına almayı hedefleyen “Reconquista” (Yeniden Fetih) hülyasıyla motive oluyorlar daima. Durum nitekim önemli.
ABD ile Kanada
Ukrayna’daki bu Neo Nazi yükselişten kim sorumlu pekala? Kim olacak? ABD. Azov Taburu ile Amerikan Ordusu ortasındaki işbirliği yıllar içinde daha da derinleşti. 2018’de Azov Taburu Amerikan askeri danışmanlarından oluşan takımlarca eğitildi, kümeye ABD üretimi silahlar verildi. Kasım 2017’de bir ABD askeri heyeti Ukrayna ordusu ile işbirliğini güçlendirmek, askeri operasyonlarda lojistik takviye sağlamak için Azov Taburu’nu da ziyaret etmişti. Demokrat Partili ABD Senatörü Bob Mendez, Amerika’nın Ukrayna’ya 500 milyon dolarlık silah vermesini içeren maddeyi çıkarttığında bu silahların Azov Taburu başta olmak üzere Neo Nazi kümelerin eline geçip geçmediğini denetleyecek bir düzeneğin olmadığı tartışma konusu olmuştu.
Diğer bir destekçi ülke de Kanada. O kadar destekçidir ki, bu ülkede mevcut çok sayıda Yahudi kurum/kuruluş Ukrayna’dan gelen Neo Nazilerin eğitilmesinde Kanada ordusunun da hissesi olduğunu lisana getirmişti. Kanada’ya gelen Nazi paraşütçülerin 100 binden fazla Yahudi ile Polonyalı’nın vefatından sorumlu tutulan Nazi işbirlikçisi Ukraynalı Stepan Bandera‘yı öven müziklerin söylediği görüntü da ülkede eleştiri/ tasa konusu olmuştu.
ABD Soykırım Anıt Müzesi, Simon Wiesenthal Merkezi, Avrasya Musevilerini Destekleyen Ulusal Koalisyon, Yad Vashem ile Dünya Yahudi Kongresi de dahil olmak üzere birçok Yahudi kuruluş, Kiev’i Nazi işbirlikçilerini toplumda yasallaştırdıkları için kınamışlardır.
Yani Putin’e “Neo Nazileri mazeret ediyor” diye kızan varsa kızsın da, bunları da bilelim lakin. Bu nedenle Ukrayna’ya savaş açılması elbette gerekmiyordu. Ukrayna’da Neo Nazilerin güçlenmesinin Avrupa’daki tesirleri çok büyük olacak. Bu mevzuda en dikkatli davranan, Ukrayna’da aslında asıl tehlikenin ne olduğunu en güzel bilen de İsrail doğal. Yeterli ki de biliyor.
Savaş biter, yaralar sarılır. Lakin bu hengâmede güçlenme fırsatı bulmuş Ukrayna Neo Nazi hareketi tüm Avrupa’yı sararsa işte acılar tekrar başlar o vakit.
İyi olmaz.
