Mehmet Bican, Tansu Çiller’in Başbakanlığı ile Refahyol Hükümeti periyodundaki başbakan yardımcılığı vazifesi sırasında basın müşavirliği yaptı. Bican, Çiller’in iktidarda olduğu devirde, “karakutusu” olarak isimlendirilen az sayıdaki isimden biriydi. Kendisiyle geçmişte iki kitabı vesilesiyle buluşmuş, söyleşi yapmıştık.
Bican’ın bilhassa “28 Şubat’ta Devrilmek”
Sayın Bican, yıllar sonra Tansu Çiller’in siyasete döneceğini konuşuyoruz, ne dersiniz?
Şunu derim: Sanki milletin karşısına nasıl çıkacak, nasıl girecek ortalarına “Partime oy istiyorum!”
O bireylerden biri de sizsiniz, değil mi?
İki yaşanmış olayı birinci sefer size anlatıyorum: Hani bugünlerde daima tartışılıp durdu ya… Kayıp 128 milyar dolar… Merkez Bankası’nın art kapısından satılan dolarların birilerine peşkeş çekilmesi, o dolarları satın alanların köşeyi nasıl döndükleri sayılarla sav edildi ya daima… Böylesi olayın bir benzerinin, Sayın Çiller’in başbakanlığı devrinde yaşandığını ve sonuçlarının ne olduğunu açıklayacağım. Olay tarihini, o olayların kahramanlarının kimliklerini, olaydaki rollerini bir bir bilmemiz gerekir. Ünlü 5 Nisan kararlarından evvel. DYP-SHP Koalisyonu… Başbakan Çiller, Başbakan Yardımcısı ise SHP Genel Lideri Murat Karayalçın. Türkiye iktisatta bugüne misal buhran yaşıyor. Enflasyon yüzde 100’ü geçmiş. Bütçe açığı rekor düzeyde, iç ve dış borç yükü artmış, üretim ülke çapında yarı yarıya azalmış, işsizlik zirve noktalarda, faizler fırlamış, batan bankalar var, TL yüzde 160 paha kaybetmiş. Merkez Bankası, dövizde görülen yüzde 100’ün üzerindeki artışı piyasaya müdahaleye karşın önleyememiş… İşte bu türlü bir devir yaşıyor Türk iktisadı… Türk insanı… Döviz kurunun bir günde yüzde 15 artmasına karşın tırmanışın sürmesi Başbakan Çiller’i yeni arayışlara, devalüasyona yöneltiyor. Tarih 26 Ocak 1994…
O gün ne oldu?
Başbakanlık Konutu öğlen saatlerinden itibaren ağır bir trafiğe sahne oluyor. İktisattan Sorumlu Devlet Bakanı Ali Şevki Erek, Merkez Bankası Lideri Bülent Gültekin, Hazine ve Dış Ticaret, DPT ve Maliye müsteşarları, kamu bankaları genel müdürleri… Hepsi, döviz kurunun inanılmaz artması karşısında bir zelzele yaşayan iktisadın son durumunu ve alınacak tedbirleri tartışıyorlar. Tansu Çiller’in başkanlığında yapılan toplantıda koalisyon ortağı Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın yok fakat Tansu Hanım’ın eşi Özer Beyefendi var! Çok değişik… Özer Çiller toplantı salonuna girip çıkıyor.
Siz neredesiniz?
Toplantının yapıldığı salonun kapısındaki koltuklarda dördümüz oturuyoruz. Başbakan’ın Baş Müşaviri Nâlân Kozan, Özel Kalem Müdürü Akın İstanbullu, ben ve Muhafaza Müdürü Resul Kalkan…
Merkez Bankası Lideri Gültekin bir orta toplantıyı terk ederek, dışarıya, bizim bulunduğumuz kısma çıkıyor. Ceketsiz… Dış kapıya hakikat hırsla yönelirken, “Toplantıda Özer Bey’in ne işi var!” diye kendi kendine konuşuyor. Kendi kendine mi konuşuyor, yoksa biz duyalım diye yüksek perdeden mi? Galiba, ikincisi gerçek. Hudutlu ve canı sıkkın. Yaktığı sigarasından iki-üç nefes aldıktan sonra söndürerek, yine giriyor toplantıya. Bir orta toplantıya ben de çağrılıyorum. Salondaki büyük dikdörtgen masanın etrafındakilerin yorgunluktan bittikleri her hallerinden aşikâr. Her baştan bir ses çıkıyor. Merkez Bankası Lideri Bülent Gültekin, sorunda. Hızı asık. Devalüasyonun yüksek tutulması gerektiğini, lakin devalüasyonla birlikte “Stabilizasyon Paketi”nin de uygulamaya konulmasını istiyor. Gültekin, yüzde 18’in üzerinde belirlenecek bir devalüasyonu işaret ediyor. İktisat kurmaylarıyla daha evvel yaptığı toplantıda, yüzde 5 devalüasyonun uygun olacağını belirten Tansu Çiller, bu görüşünü bu toplantıda değiştiriyor. Kur ayarlaması gecesine ait anlatacaklarım bitmedi. Hani, gazeteci olarak sizin bile bilmediğiniz bir olaya tanıklığımı anlatacağım dedim ya… Artık sıra o çok değerli olayda: O gece Başbakanlık Konutu’ndaki çalışmalar sürerken Tansu Çiller bir orta toplantıdan çıkıyor ve kapı önünde bekleyen Nalan Kozan’a, “Bana Akın Bey’i bağlayın!” diyor. Talimat çabucak yerine getiriliyor ve Başbakan telefonla konuşuyor Akın Bey’le. Akın Beyefendi, bir özel bankanın genel müdürü!
Siz tüm bu konuşmaları duyuyorsunuz…
Tabii, hepimiz duyuyoruz: Ben, Akın İstanbullu, Nalan Kozan, Resul Kalkan. Hepimiz konuşmalarına tanığız! Başbakan, bu özel bankanın genel müdürünü herhalde hal-hatır sormak için aramıyor. Şaşırtan bir olay değil mi İpek Hanım! O gece yarısı, Türk Lirası’nın Amerikan doları karşısındaki yeni fiyatı 17 bin 250 lira olarak belirleniyor. Bu, yüzde 13 devalüasyon demek… Lakin hatırlıyorsunuzdur sanırım. Dolar hür piyasada birkaç gün içinde belirlenen bu sayısı aşarak 40 TL’ye yükselecektir. O saatte televizyonlar canlı yayında. Başlıklar, “bu karardan kimin, ne kadar para kazandığı ve Türkiye’nin ne kaybettiği” yolunda odaklanıyor ve sonraki günü Özal’ın Türkiye’ye kazandırdığı prenslerden sayılan Merkez Bankası Lideri Bülent Gültekin istifa ediyor. Bu anlattığım olay, birinci bilinmeyen… Tarih, isimler, hareketler, her şey ortada ve gerçek. Hangi özel banka, o bankanın o tarihte genel müdürü kimdi, Merkez Bankası Lideri bu yüzden mi istifa etti diye sorarsanız, bu sorulara karşılık çok kolay. Kısa bir araştırma, ilgilenenleri bu soruların karşılığına götürecektir.
‘Başbakan’ın yakınının istediği parayı bulamadılar’
Emin olun şu saatten sonra araştırılacaktır, ikinci bilinmedik olay nedir?
Yalova’daki Çiftlikköy’de deniz kenarındaki bir yakınımın meskeninde birkaç günlüğüne konuğuz. Silahlı kuvvetlerdeki misyonundan ayrıldıktan sonra Sema Sitesi’ne yerleşen Fikret ağabeyle kıyı boyunca yürürken, bir villanın bahçesindeki balkondan bize seslenildiğini fark ediyorum. Seslenen kişi, ayağa kalkmış, “Mehmet gelsene! gel gel!” diye el ediyor. Bu yakından tanıdığım ve ismini daima hürmetle andığım, bir vakitler Çillerlerin yakın dostu bir bakan. Villanın giriş katındaki balkonda oturmuş geçmişten, gelecekten sohbet ederken bir orta kelam, İzmit-Yalova ortasına kurulması planlanan Türkiye’nin en uzun köprüsünden açılıyor. Bu projeye yabancı değilim. Çiller’in başbakanlığı periyodunda gündeme gelmiş, tüm hazırlıkları yapılmış, hatta bugünkü köprü ve Yalova geçişi ihalesi yapılmıştı. Lakin nedense ihale iptal edilmişti. İçinde birçok soruları barındıran bir iptaldi bu. İhaleyi alan firma tüm gerekleri yerine getirmiş olmasına karşın bu işten vazgeçtiğini tam sayfa ilanlarla gazetelerde açıklamıştı. Fakat, o açıklamada benim anlatacağım gerçek saklanmıştı. O tarihte yalısında sohbet ettiğimiz eski bakana, “Peki” diye sormuştum, “Böyle hoş bir projeden neden vaz geçildi? Siz de o tarihte bakandınız!” Karşılık: “İhaleyi kazananlar, bu işi gerçekleştirmek için gerekli parayı bulmuşlardı lakin başbakana yakın birisinin istediği parayı bulamadıkları için bu işten vazgeçtiler!”
Tansu Çiller hıçkırarak: Benim kocam namusludur
Başbakana yakın o “birisi” kimdi?
Saygın bir gazeteci dostun bana anlattıkları geliyor aklıma artık. Gerilere dönüp o olayı, Tansu Çiller’in yakın dostu Güneri Cıvaoğlu’ndan kelam etmeliyim: 1994’ün Çillerler için en problemli günlerinden biri… O günlerde, Türkiye gündeminde başbakanın eşiyle ilgili çeşitli argümanlar dolaşıyor. Cıvaoğlu o tarihte Çillerlere en sert muhalefeti yapan gazete Milliyet’te yazıyor. Tüm yazılı ve görsel basın, Çiller’in yurt dışında edindiği mal varlığının peşinde. Öteki köşe muharrirleri üzere, Cıvaoğlu da Çillerlerin yurt dışındaki mallarını satıp Türkiye’ye getirmesini istiyorlar. Tansu Çiller, bu rüzgâra kendisini kaptırdığı için Cıvaoğlu’na bozuluyor. Cıvaoğlu Çiller’le yaptığı konuşmayı bir uçak seyahatinde anlatıyor bana. Çiller’e telefonda, “Sizi başbakanlıktan hiç bir gücün indirebileceğine inanmıyorum” diyor Cıvaoğlu. Tansu Hanım, bu hoş kelamın gerisinden ne geleceğini kestirebilmiş değil. Cıvaoğlu devam ediyor: “Ama bir tek kişi yüzünden yok olacaksınız… O kişi, eşiniz Özer Çiller’dir!” Güneri abim bu olayı bana anlatırken, “Telefonda evvel bir sessizlik oldu. Sonra, Tansu’nun hıçkırıkları duyulmaya başladı. Çiller hıçkırarak ağlıyordu” diyor. Cıvaoğlu anlatmayı sürdürüyor: “Tansu, hıçkırıklar ortasında bana, ‘Benim kocam çok namusludur. Bugünlere geldiysem daima onun yardımıyla geldim. Özer’e iftira atıyorlar. Senin bildiğin bir şey varsa bana söylemelisin” diyor. Cıvaoğlu, “Bazı şeyler hissedilir, ispatlanamaz” yanıtını veriyor. Ve devam ediyor: “Özer’in pis işlere bulaştığını hissediyorum!” Anlattığım bu olayların şahidi olan ben, artık öbür ne diyeyim İpek Hanım? Bu olaylarda geçen isimlere ait ipuçları verdim. Dileyen o isimlerin kimler olduğunu basitçe bulabilirler.
Hep inkârcı siyaset izledi
Peki Çiller’in AKP’ye dayanağını nasıl açıklarsınız?
Sayın Çiller’in AKP’ye yahut Cumhur İttifakı’na dayanak vermesinin yalnızca ittifaka, Sayın Erdoğan’a yahut Bahçeli’ye değil, kör-topal yürüyen demokrasimize, siyaset hayatımıza da büyük ziyan vereceği kanaatindeyim. Zati, Çiller’in hayali olan tekrar siyasete dönme fikrinin hayata geçirileceğini sanmıyorum. Büyük bir yanılgı içinde o. Evvelce, onun aydın bir cumhuriyet bayanı olduğu telaffuzlarının peşinde koşmuştu bayanlarımız. Aydın kişiliğiyle, çağdaş imajı ile umut kaynağıydı o, hatırlayınız. Fakat sonra herkes üzere bayanlar da hayal kırıklığına uğradılar. Tansu Hanım’ın iktidarı boyunca daima inkârcı bir siyaset izlediği biliniyor. Dün ne yaptığını, ne söylediğini daima unutmuş, gelişen koşullara nazaran yeni stratejiler, yeni telaffuzlar geliştirmiş ve büyük bir cüretle hiç kimsenin kabul edemeyeceği bu yolu benimsemiştir. Örnek mi? Evvel 28 Şubat’a sahip çıktığını hatırlayın lütfen. O meşhur MGK bildirisini imzalarken, “Burada sıralanan konular bizim partimizin unsurları arasındadır” demiş, fakat sonra 16 yıl mahpusa mahkûm FETÖ Savcısı Mustafa Bilgili’nin kendisine gösterdiği gazete kupürlerine kanıp, “28 Şubat darbedir!” diyerek yol değiştirmiştir. Terörle birlikte çaba verdiği generaller onun yüzünden bugün mahpusta çürümektedirler. Başbakanlık koltuğunda otururken Refah lideri Erbakan’a herkesten fazla yüklenmiş, onun cumhuriyet düşmanı olduğunu seslendirerek Refah’a savaş açmış; sonra dinci bir siyaset hasreti içinde bulunan Erbakan’la koalisyon hükümeti kurarak bir müddet mutlu-mesut yaşamayı seçmiştir.
Başka?
Kardak krizi de o denli… Hatırlayın lütfen. Yunanistan’ın Kardak kayalığına asker çıkarması üzerine neredeyse Türkiye’yi savaşa sokacak olan Çiller, olay yatıştıktan sonra, “Kardak halbuki bizim değilmiş!” diyebilmiştir. Bunlar ve daha öteki olaylar Türk halkının gözü önünde cereyan etmiştir. Vatandaş unutmaz İpek Hanım. Tansu Hanım bu imgesiyle ve öteki hareket ve telaffuzlarıyla hiç bir partiye ve bireye dayanak veremez, kendisi de çok ziyan görür.
AKP ve MHP tarafından yeni seçim yasası teklife TBMM’ye sunuldu. Buna nazaran baraj yüzde 7’ye indirilecek. Meğer sizin danışman olduğunuz devirde Başbakan Ecevit, yüzde 10 barajını 5-6’ya çekmek istiyor, Çiller itiraz ediyor, değil mi?
İpek Hanım, yaşanılan o şanssız devrin ismini koyalım evvel: İktidarın, Ecevit başkanlığındaki koalisyon ortakları ve Çiller’in başında bulunduğu DYP tarafından altın tepsi içinde AKP’ye sunulduğu periyottur o periyot. Zira insanlarımız o gün karanlık bir geleceğe sürüklendiler. Demokratik hayatı ve Atatürk’ün bize emaneti olan cumhuriyetimizi sonlandırmayı, parlamenter sistemi ortadan kaldırmayı amaçlayan din istismarcısı bir iktidarın esiri oldular. Söylediklerim tahminen tezli laflar lakin biraz açarsam haklı olduğum ortaya çıkacak. Bakınız o günlerde ve sonrasında neler oluyor. Sırayla gideceğim. 2001 seçimleri öncesi… DSP-ANAP-MHP koalisyonu iktidarda. Ecevit başbakan. MHP önderi Devlet Bahçeli’yle ANAP Genel Lideri Mesut Yılmaz başbakan yardımcısı. Hükümet, Ecevit’in rahatsızlığı daahil birçok sıkıntıyla baş başa. Detaya girmek istemiyorum. Bugün bilinen bir olay gerçekleşiyor o sırada: Bahçeli, ortaklarının haberi yokken çıkıyor kamuoyunun karşısına, erken seçim istiyor. Meğer Ecevit, bozulan ekonomiyi düze çıkarmadan seçimden yana değil. Seçimin vaktinde yapılmasını istiyor. Ecevit’i dinleyen yok. Bahçeli, seçim de seçim, diye tutturuyor; sanıyor ki seçimden birinci parti olarak çıkacak. Yahut başında diğer projeler var… Yeni kurulan AKP tehlikesinin farkında olan Ecevit, “Hiç olmazsa seçim barajını kaldıralım yahut 10’dan 5’e indirelim” diyor. Bahçeli Ecevit’in bu görüşüne de karşı.
‘Çiller itiraz etmese tahminen akp iktidar olamayacaktı’
Çiller o vakit ana muhalefet başkanı, ne diyor erken seçime?
O da barajın kaldırılmasına karşı olduğunu açıklıyor. O tarihte Başbakanlık’ta Ecevit’in daire liderlerinden biriyim. DYP Genel Lideri Tansu Çiller’i İstanbul’daki yalısından arıyorum. Diyeceğim ki, “Ecevit’in barajın kaldırılması teklifini siz de benimseyin, yoksa baraj altında kalabilirsiniz!” Çillerle o gün konuşamıyorum. Not bırakıyorum. İki gün sonra beni telefonla arıyor. “Beni aramışsın” diyor. Ben Ankara’dayım, o bir miting için gittiği Samsun’da; Samsun Havaalanı’ndan arıyor beni. Uyarımı dinleyince, beni şaşırtan bir yanıt veriyor: Diyor ki, “Ne diyorsun, kesinlikle razı olmam barajın kaldırılmasına; bak göreceksin seçimlerde tek başına iktidarız!” Motamot bu türlü söyleyince, ben ne diyeyim ki; susuyorum. Hükûmetteki MHP kanadının ısrarı, Başbakan Bülent Ecevit’in tüm karşı çıkma gayretlerine karşın Türkiye’yi bir erken seçime götürüyor. DSP-MHP-ANAP Koalisyon Hükümeti ve muhalefet önderi Tansu Çiller… Erken seçim kararı alıyor Meclis. Hem de, seçim yasalarında rastgele bir düzgünleştirme getirecek, en azından seçimlerde uygulanan yüzde 10 bölge barajının daha aşağıya çekilmesini sağlayacak yasa değişikliği yapılamadan alınıyor bu karar. DSP kanadının bu bahisteki kararlılığı hayata geçirilebilse, örneğin ülke barajı yüzde 5’e çekilse, Kasım 2002 seçimlerinde AKP tek başına iktidar olamayacak, tahminen yüzde 5 barajını aşmış olan partilerle koalisyon kurmayı deneyecek… Türkiye tahminen bugünlere diğer hükümetlerle gelecek. Adalet ve Kalkınma Partisi, Kasım 2002 seçimlerinde silip süpürüyor… Erdoğan, partisini iktidara taşıyor. AKP oyların yüzde 34,28’ini toplayarak birinci parti oluyor ve 20 yıl sürecek iktidarı başlıyor. Pekala, erken seçim kararı alan başkaları? Hükümeti oluşturan DSP, MHP, ANAP’la ana muhalefet Yanlışsız Yol Partisi baraj altında kalıyorlar. Bu partiler o tarihte artık parlamentoda temsil edilmiyorlar. Barajı geçen yalnızca Deniz Baykal’ın CHP’si…
‘Akşener’e kaptırmak istemiyor’
Size ‘Çiller’in kara kutusu’ diyenler var. Meral Akşener’in varlığı ve siyasetteki tartısının Çiller’i tahrik ettiği söyleniyor. Yakından tanıyan biri olarak söyler misiniz, mümkün mü?
Tansu Hanım süper hırslı bir siyasetçi. Hatırlayalım: İktidarı periyodunda sloganı daima onun bu hırsını ortaya çıkaran söylemlerdi. Kardak için, “O bayrak oradan ya inecek, ya inecek!” diyordu. “Terör ya bitecek, ya bitecek!” diye seslenmişti daima. Birçok olayda bu tip telaffuzlarından hiç vaz geçmedi. Bir de sık sık, “Bir bayan başbakan bin yılda bir geldi!” diyerek, daima kendisini öne çıkarmıştır. Artık, böylesi bir rolü bir vakitler partide birlikte çalıştığı Meral Akşener’e kaptırmak istemiyor üzere geliyor bana. Kaldı ki, siyasette kendisinden çok daha eski olan Meral Hanım’ın kendisi sayesinde siyaset sahnesine adım attığını düşünüyor olabilir. Öbür bir bayan siyasetçinin, onu “bin yılda bir gelen kadın” koltuğundan indirecek olmasını içine sindiremiyor. Tansu Hanım’ı tanıyanlar, onun bayanlarla çalışmaya uzak olduğunu bilirler. Milletvekili adayları belirlenirken bayanları daima seçilemeyecek sıralara koymasının tesadüf olmadığını, bürokraside onlardan pek yararlanmak istemediğini söyleyebilirim. Bir de şu var: Çiller’in Saray’la çok mu işi var diye düşünüyor insan. Çocuklarının güneş gücü üzere projelerine bakınca, İstanbul’da oteller, kıyıda moteller, yüzlerce villa… Daha kaçları… Daha evvel de belirttim; bugün kamuoyu nezdinde hiç kıymet-i harbiyesi yok Çiller’in.
Çiller ile Fethullah Gülen’in ortasında nasıl bir ilgi vardı?
Tansu Hanım’ın politik hayatında birbiriyle çelişkili iki periyot olduğunu söyleyebilirim. Türkiye’yi karanlığa mahkûm etmeye çalışan dinci siyaset güdenlere, din hislerini siyasete alet etmeye çalışanlara karşı olduğu, Atatürk ve Cumhuriyet bedellerine değer verdiği devir… Sonra ikinci devir. Bir vakitler savunduğu bu görüşlerinden vazgeçerek, din ismine siyaset yapanlarla, dinci teokratik bir tertibi yerleştirmeye çalışanlarla bir arada olduğu devir… Fethullah Gülen’le ilişkilerini/işbirliğini bu çerçevede kıymetlendirmek, hatta yalnızca Gülen Cemaati ile değil, öteki dinci cemaatlerle de ilgisini bu bağlamda konuşmak gerekir diye düşünüyorum. Bakınız İpek Hanım, elimde bu devirlere ait birçok yazılı doküman mevcut. Bir kısmı de şu anda yanımda. Okumak istiyorum Çiller’in kelamlarını: “Hiç bir gerçekçi tabana dayanmayan, hiçbir gerçekçi kaynaktan güç almayan, hiçbir önemli ve samimi niteliği bulunmayan, geçersiz cennetler vaat ederek halkın pak inanç ve hislerini istismar eden bu kelamda siyasetçiler, yalnızca karanlığın temsilciliğini, sözcülüğünü yapmaktadırlar. Bir muskacı ve büyücü edasıyla, demokratik hakları korumak değil, istismar ederek pak ve saf Müslüman halkımızın hasretlerine karşılık veren bu din ve siyaset sahtekârları, yalnızca demokratik ve çağdaş insan haklarına değil, bizatihi İslamiyet’e de ziyan vermektedirler. Onların bu lanetli işi yapmalarının sebebi, halka hizmet değil, yalnızca kendilerine dünyalık yapmak için siyasal iktidara ulaşıp, orayı çıkarları doğrultusunda kullanmak planından öbür bir şey değildir.” Tansu Hanım’ın bu görüşlerine katılmamak mümkün mü?
Bu kelamlar birinci periyoda ilişkin değil mi?
O, “İşte laik Türkiye’nin çağdaş kadını”, “Atatürk Türkiye’sinin birinci bayan başbakanı!” çığlıklarıyla partinin genel lideri, başbakan olmuştu. O gün vizyonunu, “Laik Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Atatürk sevgisinin jenerasyondan nesile bir bayrak olarak aktarılması” olarak açıklamıştı. Fakat Refahyol iştirakinde bu misyonundan döndüğünü, dini siyasete alet eden bir eylem/söylem geliştirdiğini, tarikatlarla münasebetini en yüksek seviyeye çıkardığını görüyoruz. Daha evvelki sorulara karşılık verirken yaptığım üzere, yaşanmış olaylardan örneklerle yürümek istiyorum:
Olay 1995 yılının Ocak ayında İsviçre’nin Davos kasabasında yaşanıyor. Olayın kahramanları, Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov’la Başbakan Tansu Çiller… Kerimov, ülkesindeki Fethullah Gülen okullarından şikâyetçi. Kapatılmaları için ilgililere talimat vermiş o tarihte. Fethullah Gülen, bu okulların tekrar açılması için Çiller’den yardım istiyor. Davos’ta Nurettin Veren tarafından Tansu Hanım’a verilen mektupta, mağduriyetlerin önlenmesi için bahsin Kerimov ile yapılacak görüşmede gündeme getirilmesi ricası var. Mektubun altında imza olarak “Zaman Grubu” yazılı… Kerimov’la görüşmeye giderken arabada Çiller’in “aklımın yarısı” dediği Dışişleri Danışmanı Büyükelçi Volkan Vural’a “Ne yapmalıyım?” diye soruyor. “Aman efendim!” diyor Volkan Beyefendi, “Sakın o mevzuyu hiç açmayın! Kerimov Gülen Grubu’na çok tepkili…”
Otomobildeki Büyükelçi Yalım Eralp’le Başdanışman Emre Gönensay da birebir görüşteler. Lakin üçü de ağız birliği etmelerine karşın o kısacık seyahatte Çiller’i ikna etmeyi başaramıyorlar.
Çiller, “Ne yapayım, çok ısrarcılar, kelam verdim!” diyerek mevzuyu kapatıyor.
Çiller-Kerimov görüşmesi başlıyor. Kerimov sohbet sırasında Çiller’in ortada bir elini önündeki sehpada bulunan mektuba uzattığını, hatta bir orta eline aldığını görüyor. Çiller’in mektupla ilgili en son hareketinde, yanındaki danışmanlarına dönerek, onlara, “Zaman konusunu bir açsak mı acaba!” gibilerden bir soru yöneltmesi Kerimov’ın dikkatinden kaçmıyor.
Tepki mi veriyor?
Kerimov Tansu Çiller’le Özbekçe konuşuyor lakin Türkçe’yi çok âlâ biliyor. Onun Vural, Eralp, Gönensay üçlüsüne dönerek sorduğu soruyu duyunca konuşmasını kesiyor… Gülen’in mektubunu sehpadan alıyor, Çiller’e fırsat vermeden sesini yükselterek konuşuyor: “Zamancılar…” diyor, alay dolu bir tabirle. “Zaman, şimdiki vakit… Fakat Zamancılardan kasıt Vakit gazetesi, Vakit Kümesi ise ‘o zaman’ bin yıl geride kaldı!” diye dikleniyor. “Bugünkü vakti konuşacaksak konuşalım, lakin Vakit gazetesini, Vakit Grubu’nu burada konuşacaksak, hiçbir şey konuşmayalım!” Görüşmede buz üzere bir hava esiyor. Biraz sonra da veda vakti geliyor…
Bir diğer kıymetli olay daha… Tarih 1995’in Ekim, Kasım ayları… Tansu Çiller, Deniz Baykal’la koalisyon iştirakini sonlandırdıktan sonra bir azınlık hükümeti kurmak için kolları sıvıyor. Lâkin TBMM’den güvenoyu alıp-alamayacağı belirli değil. Otel lobilerinde açılan milletvekili pazarları, ikna odalarında görüşmeler, kimi yüksek bürokratların devreye girişleri hiçbir işe yaramıyor. Güvenoyu bıçak sırtında! Gelen haberler, başbakanlık koltuğunun Çiller’in altından kayacağı sinyallerini veriyor. Tüm gözler, eşinin iktidarının devamı için çırpınan Özer Bey’de… Özer Çiller tehlikeli bir metodun peşinde: askeriyeyi siyasete alet etmek, askerleri bir tehdit olarak kullanmak istiyor. Hem de, Fethullahçı yapının başkanı Fethullah Gülen’i devreye sokarak, ondan yardım isteyerek!
Bu, çok önemli bir sav fakat sanırım devam ediyor…
Özer Çiller, Gülen’le İzmir’de iki saat kadar birlikte oluyor. İşte bu görüşmede, “Askeriyede muhtıra hazırlığı var” dedikodusunu yayma bir aksiyon olarak kararlaştırılıyor. Bu hareket, azınlık hükümetine güvenoyu vermeme kararı almış olan milletvekillerine ve partilere aba altından sopa göstermeye yönelik. Fethullah Gülen, birtakım gazetecileri ofisine davet ederek, “Askeriyenin bir kesitinde muhtıra hazırlığı üzere bir hâl var!” deyince Ankara’da kızılca kıyamet kopuyor. Genelkurmay’ın o günkü açıklaması elimde, okuyorum: “Muhtıra hazırlığı ihbarını yapan Fethullah Gülen’i, bir tarikat önderini ve onun argümanlarını muhatap almamız mümkün olamaz. Türk Silahlı Kuvvetleri demokrasiye ve kurallarına sonuna kadar saygılıdır. Bu argüman ve söylentiler iftiradan öbür bir şey değildir.”
Bahçelievler’deki Hazine toprağı kimin imzasıyla vakit gazetesine verildi?
Muhtıra hazırlığı savlarının ayyuka çıktığı saatlerde Tansu Çiller ne yapıyor?
Azınlık Hükümeti’nin Programı’nı TBMM Genel Kurulu’nda okuyor… Lakin Ankara’da, Hükümet Programı’ndan çok “muhtıra” konuşuluyor. Oy toplama lobisinin oylamaya kısa bir müddet kala ortaya attığı ve herkesi rahatsız eden bu sav başarılı olamıyor. Tansu Çiller’in kurduğu azınlık hükümeti güvenoyu alamıyor. Çiller-Fethullah Gülen alakası dedik ya, Çillerlerin bu bağlantıyla ilgili yüzlerce örneğini burada sıralamak mümkün. Kısa kısa hatırlatmalarda yetineceğim. Bu örnekler biliniyor, lakin hatırlanmıyor olabilir. Ortalarında bilinmeyenler de bulunabilir. Bugünlerde tartışılıyor daima: Devletin, belediyelerin varlıklarının nasıl tarikatlara peşkeş çekildiği… Ben artık argüman ediyorum. İstanbul Bahçelievler’de hazine yeri ne vakit, nasıl, kimin yahut kimlerin imzasıyla Gülen’in Vakit gazetesine devredildi? Yalnızca o değil. İhlas Armutlu ve İstanbul’daki Türkiye hastanesi yerinin kıssasını de araştıranlar çıkar herhâlde…
Refahyol İktidarı periyodunda, Başbakanlık Konutu’nda şeyhlere-şıhlara verilen iftar yemeğini hatırlayalım İpek Hanım. Başbakan Erbakan, “İlim irfan sahibi manevi şahsiyetlerle birinci iftarımızı yapmış olmamız, son derece isabetli” açıklamasını yapmıştı. Ya yardımcısı Çiller? O da, “Tarikatlar bin yıllık bir gelenektir” diyerek tarikatları savunmuştu. Tansu Hanım, bu telaffuzunun daima gerisinde duracak, hatta “Siyaset dinin hizmetinde olmalıdır” diyerek herkesi şaşırtmayı sürdürecektir.
Bilen biliyor. Parıltıcılar daha da ötesini biliyor olmalı. Meğerse siyaset-din bağı Said-i Nursi’nin kitaplarında bile yer almış, o görüş savunulmuş. Ona nazaran deva, dindar cumhuriyetmiş.
Çiller yalnızca Işık Cemaati ve Fethullah Gülen ile değil, öteki tarikatlarla da çalışıyor.
Hangileri?
Onun devrinde Nakşiler, Kadiriler, Süleymancılar da sırada… Süleymancıların önderi Kemal Kaçar’la da, Işıkçıların Yeni Asya Kolu önderi Mehmet Kutlularla da, Işıkçılar kolundan Enver Ören’le, Kadiri Tarikatı başkanı Haydar Baş ile de görüşüyor. Dayanak istiyor bu gerici kümelerden. Benim katıldığım bir görüşmede, Işıkçı Mehmet Kutlular’ın Çiller’e, “Güneydoğu’yu asker çözemez. Yönetimciler, dindar olmalıdır” ricasında bulunduğunu hiç unutmamam. Fethullah Gülen’le dostluğu siyasete soyunduğu şu günlerde devam ediyor mu bilmiyorum ancak, Gülen ve o cenahtan haber ulaştıran yakınları ne istiyorsa, o devirde Çiller’in de, eşi Özer Bey’in de yerine getirdiğini söyleyebilirim. Bayramlarda anne-babanızın mezarını ziyaret etmeyi unutmayın diyen de, türbeleri ziyaret edin diyen de o, yani Fethullah Gülen… “Sayın Fethullah Gülen hoca efendinin bayramını kutladınız mı?” diye soran, Gülen’in en yakını, Nurettin Veren… “Kurban derilerini yalnızca THK toplamasın, biz de hisse istiyoruz” bastırmasıyla hava kurumunu alandan uzaklaştıran da onlar…
Sayın Özbey, seçtiğim bu örneklerden sonra Daily Telegraph gazetesinin, “tespihli feminist” diye Çiller’i manşetine taşımasını yadırgamamak lazım…
