Dünya Gazetesi’nden Evrim Küçük’ün haberine nazaran; Ukrayna’nın en büyük tarım topraklarına sahip olan Harveat, ülkenin doğusundaki Donetsk bölgesinde 98 bin hektarlık alanın denetimini kaybetti. Şirket ayrıyeten Kiev’de bulunan ve yüzde 70’i savaş bölgesi içinde olan kalan 22 bin hektarlık alana da sonlu erişime sahip.
Mahsulün toplanması güçleşti
Harveat Satış Müdürü Tatiana Alaverdova‘ya nazaran, şirket bir müddet evvel Donetsk bölgesindeki işçisiyle temasını kaybetmişti. Bu, varlıkların bir kısmının, bilhassa makinelerin Rus kuvvetleri tarafından imha edilebileceği yahut ele geçirilebileceği manasına geliyor. Şirket, Donetsk bölgesinde yaklaşık 38 bin hektarlık bir alana kışlık buğday ekmişti. Bu alanın yüzde 40’ından daha azında gübre kullanılabildiği, bu nedenle randımanın düştüğü belirtiliyor. Yetkili ayrıyeten şirketin stoklar üzerindeki denetimini kaybettiği için eski mahsulü satmasının da kısıtlandığını söyledi.
Kharkiv bölgesinde yerleri işleten bir diğer tarım işletmesi olan Agrogeneration da, çatışma bölgelerine yakınlığı nedeniyle tarlalarda çalışma yapılmasında önemli zorluk yaşandığını bildirdi.
İhracat 47 milyon tona inecek
Uluslararası Tahıl Kurulu (IGC) Ukrayna’nın mevcut 2021/22 döneminde tahıl ihracatına ait kestirimini düşürerek, ülkede devam eden çatışmaların potansiyel besin güvenliği riskleriyle ilgili telaşları artırdığını belirtti. Ukrayna’nın tahıl ihracatı, geçen ayki 62,8 milyon kestiriminden keskin bir düşüşle 47,8 milyon tona revize edildi. IGC, “Ülkenin batı hudutlarından geçen demiryolu sınırıyla ihracatı artırma eforları olmasına karşın, toplam hacimlerin hudutlu olması muhtemel” dedi. Ukrayna’nın mısır ihracatı beklentisi 31,9 milyondan 21 milyon tona gerilerken, buğday ihracatı 24,5 milyondan 20,8 milyona çekildi. IGC ayrıyeten, Rus tahıl ihracatı iddiasını 37,7 milyon tondan 37,1 milyon tona düşürdü. IGC, “Hacim, ticaret finansmanı kısıtlamaları ve ek deniz nakliyatı sigortası gereklilikleri nedeniyle engellenebilir” dedi.
Ton fiyatı 3 haftada 67 dolar arttı
S&P Küresel datalarına nazaran FOB Karadeniz buğdayının (Ukrayna Deep Sea, yüzde 11.5 protein) fiyatı savaşın başladığı 24 Şubat’a nazaran 67 dolar artışla geçen Cuma günü 415 dolar/tona yükseldi. FOB Karadeniz yüzde 12,5 proteinli buğday (Rusya) tıpkı periyotta 60 dolar artışla 420 dolar/ton düzeyinden satıldı. CBOT vadeli süreçlerinde buğdayın kilesi son 1 ayda yüzde 24 artarak 10 doların üzerine çıkmış durumda.
Pirinç alternatif oldu, fiyat yükseliyor
Buğday ve mısır fiyatlarındaki artış, Asya’da hem beslenme maksatlı hem de hayvan yemi olarak pirinç talebini artırıyor. Dünyanın en büyük yem pazarı olan Çin de dahil olmak üzere birçok ülke alternatif arayışında. Hayvan yemi olarak kırık pirinç alımı arttı. Öte taraftan, Taylandlı ihracatçıların Benchmark beslenme hedefli pirincinin fiyatı artan taleple, geçen hafta Ekim 2020’den bu yana en büyük haftalık karını gösterdi.
Fiyatlar yüzde 5 artışla ton başına yaklaşık 421.50 dolara yükseldi. Bu, geçen Haziran ayından bu yana en yüksek sayı ve kaynaklar, Karadeniz’deki külfet devam ederse fiyatların yükselmeye devam edebileceğini söylüyor. Vietnam ve Hindistan’dan ihracat fiyatları da yükseldi. Roma merkezli FAO pirinç ekonomisti Shirley Mustafa, “Şu anda buğday ve mısır pazarlarına hakim olan güç devam ederse, hayvan yemi için kırılmış pirince daha fazla ilgi olabilir” dedi. “Bu yalnızca hayvan yemi değil, daha fazla insanın yemek için pirince yönelmesi üzere başka kullanım dallarında de bir ikame olabilir. “ Vadeli süreçlerde de pirinç fiyatları son 1 ayda yüzde 4’e yakın artışla 15.6 dolar/cwt düzeyine çıktı. Taylandlı ihracatçıların Benchmark beslenme maksatlı pirincinin fiyatı artan taleple, geçen hafta Ekim 2020’den bu yana en büyük haftalık karını gösterdi.
Palm yağında panik siyaseti uygulanıyor
Endonezya, artan palm yağı fiyatlarına önlem olarak yeni düzenlemeler açıklayarak piyasaları dalgalandırdı. İç piyasada yemeklik yağ fiyatlarını denetim altına almak için harekete geçen hükümet, muhalefetin tabiriyle “panik politikası” uygulaması başlattı. Yeni düzenleme ihracat kısıtlamalarını kaldırıyor, lakin ihracat vergisinde sert bir artış öngörüyor. Buna nazaran yemeklik yağın referans fiyatı ton başına 1.050 dolar görüdüldüğünde 375 dolar vergi getirilmesini öngörüyor. Evvelki kurallara nazaran, azamî ihracat vergisi ton başına 175 dolardı ve referans fiyat ton başına en az 1.000 dolara ulaştığında uygulanıyordu. Endonezya’nın mart ayı referans ham palm yağı fiyatı ton başına 1.432,24 dolar olarak gerçekleşti. Hükümet gelecek altı ay içinde yemeklik yağ satışlarını 500 milyon dolardan fazla sübvanse edeceğini de duyurdu. Endonezya’nın siyaset değişimleri, zayıf üretim ve Ukrayna’daki çatışmanın kanola ve ayçiçek yağı arzını vurmasından sonra zati gergin olan bir pazarda Malezya palm yağı vadeli süreçlerinde büyük dalgalanmalara neden oldu. Malezya palm yağı vadeli süreçleri ton başına 5 bin 700 Malezya Rupisi’ne geri çekildikten sonra tekrar 6 bin rupi düzeyine yaklaştı.
Pamuk fiyatı arz kaygısıyla 1.30 dolara yaklaştı
Güçlü talep ve arz telaşları nedeniyle ICE’de pamuk vadeli süreçleri istikametini üst çevirdi. Fiyatlar pound başına 1.26 dolarla son 10 yılın en yüksek düzeyine yaklaştı. ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) haftalık ihracat satış bilgileri, pamuk sevkiyatlarının USDA’nın pazarlama yılı iddialarının yüzde 96’sına ulaştığını ve sevkiyatların evvelki haftaya nazaran yüzde 5 ve evvelki 4 haftalık ortalamadan yüzde 34 daha yüksek olan 371 bin 400 balyaya ulaştığını gösterdi. Birebir vakitte, değerli bir üretim bölgesi olan Batı Teksas’ta kuraklık telaşları arttı. Ayrıyeten USDA, 2021/22 global pamuk tüketim iddiasını geçen aya nazaran 111 bin balya artırdı. Dünya kapanış stoklarını ise bilhassa Hindistan’dan gelen daha küçük üretim nedeniyle 1.7 milyon balya aşağı çekti.
AB’den Endonezya ve Hindistan paslanmaz çeliğine vergi
Avrupa Komitesi; Hindistan ve Endonezya’dan ithal edilen paslanmaz çelik soğuk haddelenmiş yassı eserlere kesin telafi edici vergi (CVD) ve antidamping vergisi uygulamaya karar verdiğini duyurdu. Soruşturmalar Temmuz 2019 ve Haziran 2020 periyodunu kapsıyor. Kurul her iki ülkenin şirketleri için yüzde sıfır ile yüzde 21,4 ortasında değişen oranlarda CVD ve yüzde 9,3 ila yüzde 35,3 ortasında değişen antidamping oranları belirledi. Karardan Hindistan’da Jindal kümesi için CVD oranı yüzde 4,3 olurken, Chromeni ve öbür tüm şirketler yüzde 7,5 CVD’ye tabi olacak. Endonezya’da PT Indonesia Ruipu Nikel ve Krom Alaşım için CVD yüzde 21,4, PT Jindal için yüzde 0, öteki tüm şirketler için yüzde 20,5 oldu.
Avrupa’daki geri dönüşümcülerin elektrik yükü artıyor
Alman Çelik Geri Dönüşüm Derneği (BDSV), Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin çelik geri dönüşüm şirketleri de dahil olmak üzere Alman ve Avrupa sanayilerini makûs etkilediği uyarısı yaptı. Dernek, siyasetçileri savaştan berbat etkilenen tüm şirketler için en kısa müddette mali yardımda bulunmaya çağırdı. Savaş, hammadde ve güç piyasalarında ekonomik belirsizliğe neden oluyor. Elektrik maliyetleri yükseliyor. Şubat sonunda 200 euro/MWH olan fiyatlar bir orta 600 Euro’ya yaklaştıktan sonra şu sıralar 400 Euro’nun üzerinde. Çelik geri dönüşümü büyük ölçüde elektrik gerektirdiğinden elektrik fiyatındaki artış geri dönüşümcüler için büyük bir yük oluşturuyor.
Küresel metan salımı kömürle yüzde 20 artacak
ABD’li etraf kümesi Küresel Energy Monitor tarafından hazırlanan bir araştırma raporuna nazaran, şu anda geliştirilmekte olan tüm yeni kömür madencilik projelerinin faaliyete geçmesi durumunda, kömür çıkarılmasından kaynaklanan global metan emisyonları yüzde 21,6’ya kadar artabilir. Raporda, dünya kömür madenlerinden kaynaklanan metan emisyonlarının şu anda yılda 52,3 milyon ton düzeyinde olduğu ve petrolün çıkarılması sırasında yayılan 39 milyon tondan daha yüksek olduğu belirtildi. Yeni projeler tamamlanırsa kömür kaynaklı salınım yılda 11,3 milyon ton daha artabilir. Raporun muharriri Ryan Driskell Tate’ye nazaran bu sayı ABD’nin yıllık kömür bazlı sera gazı emisyonlarına eşit. Metan, bir sera gazı olarak karbondioksitten 25 kat daha güçlü.
