Rusya, güvenlik garantileri konusunda ABD’nin hazır olmaması durumunda askeri-teknik önlemler uygulamak zorunda kalacağını duyurdu.
Rusya Dışişleri Bakanlığına davet edilen ABD’nin Moskova Büyükelçisi John J. Sullivan’a, Rusya ile ABD ortasında güvenlik garantileri konusundaki muahede taslağı konusunda daha evvel Washington’un verdiği yanıta Moskova’nın reaksiyonu 11 sayfalık bir yazıyla iletildi.
Rusya Dışişleri Bakanlığının sayfasından yayımlanan açıklamaya yoğunluk nedeniyle bir mühlet ulaşılamadı.
ABD tarafına verilen güvenlik garantilerine ait karşılığı içeren açıklamada, muahede taslağının temel ögelerine ABD tarafının yapan bir yanıt vermediği kaydedildi.
Rus tekliflerinin “paket” özelliğinin göz gerisi edildiği, “uygun” hususların kasıtlı olarak seçildiği ve bunun da ABD ve müttefikleri için avantajlar yaratma tarafına çevrildiği tabir edilen açıklamada, bu yaklaşımın ve ABD’li yetkililerin telaffuzlarının Washington’un nitekim Avrupa’nın güvenlik durumunu düzeltmeye kararlı olduğuna dair kuşkuları pekiştirdiği vurgulandı.
Rusya’nın hâkim hakkı göz gerisi edilmeye devam ediyor
Açıklamada, “Rusya hudutlarına yakın yerlerde büyüyen ABD ve NATO askeri faaliyetleri kaygı vericiyken, ‘kırmızı çizgilerimiz’ ve temel güvenlik çıkarlarımız ile Rusya’nın onları muhafaza konusundaki hükümran hakkı göz gerisi edilmeye devam ediyor.” tabirleri kullanıldı.
Rusya topraklarındaki makul bölgelerden askerlerin çekilmesine yönelik kesin talepler ve yaptırım tehditlerinin kabul edilemez olduğu vurgulanan açıklamada, bu tehditlerin gerçek mutabakatlara varma umutlarını baltaladığı kaydedildi.
Açıklamada, “ABD’nin, güvenliğimizin yasal garantileri konusunda muahedeye hazır olmaması durumunda, askeri-teknik önlemler uygulamak zorunda kalacağız.” denildi.
Ukrayna’ya “Rus işgali” planlanmıyor
ABD ve müttefiklerinin geçen yıl sonbahardan bu yana resmi seviyede Ukrayna’yı Rusya’nın işgal edeceğini duyurduğu hatırlatılan açıklamada, “Rus işgali kelam konusu değil, planlanmıyor. Bu yüzden ‘gerginlikten Rusya’nın sorumlu olduğu’ savları, güvenlik garantilerine yönelik tekliflere baskı ve değersizleştirme teşebbüsünden öbür bir şey değildir.” tabirlerine yer verildi.
Ukrayna’nın NATO’ya kabul edilmesi durumunda Rusya ile direkt silahlı çatışmaya gireceği bildirilen açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donbas krizinde taraf olmadığı, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Almanya ve Fransa üzere ‘arabulucu rol’ oynadığı kaydedildi.
Ukrayna etrafındaki tansiyonun azalması için Kiev’in Minsk Mutabakatlarını uygulaması, Ukrayna’ya silah ve askeri eğitmen gönderilmemesi ve NATO’nun bu ülke ile tatbikat yapmaması gerektiği belirtilen açıklamada, “Biz diyaloğa açığız ve memleketler arası omurdaki tüm iştirakçiler için eşit, herkes için istikrarlı güvenlik şartları düşünmeye davet ediyoruz.” denildi.
ABD’nin Avrupa’nın güvenlik durumunun iyileştirilmesinin yalnızca Rusya’nın Ukrayna sonundaki askeri varlığına bağlı olduğunda ısrar ettiğine dikkat çekilen açıklamada, Rusya’nın birliklerini kendi topraklarında konuşlandırmasının ABD’nin çıkarlarını etkilemeyeceği ve Ukrayna topraklarında birliklerinin bulunmadığı tabir edildi. Açıklamada, “ABD’nin Güney Doğu Avrupa, Doğu Avrupa ve Baltık’ta konuşlandırdığı tüm askeri birlikleri ve silahlarını geri çekmesinde ısrar ediyoruz.” değerlendirmesinde bulunuldu.
ABD’nin öncü rolüyle NATO’nun, Ukrayna dahil Sovyet sonrası alanın jeostratejik ve askeri kalkınma siyasetini sınırsız uyguladığı ve bunların da Rusya’nın direkt sonlarında meydana geldiğine işaret edilen açıklamada, “Böylece bizim ‘kırmızı çizgilerimiz’ ve temel güvenlik çıkarlarımız göz gerisi edilmekte, Rusya’nın güvenliğini sağlamadaki vazgeçilmez hakkı reddedilmektedir. Bizim için bu elbette kabul edilemez.” sözlerine yer verildi.
NATO üyelerinden doğuya gerçek ilerlememe konusunda teklifler bekleniyor
ABD’nin NATO’nun “açık kapı” siyasetinin AGİT içinde verilen temel taahhütlere, bilhassa de “başkalarının güvenliği değerine birinin güvenliğini güçlendirmeme” taahhüdüne ters olduğu vurgulanan açıklamada, ABD ve NATO’nun barış ve güvenliğin korunmasında milletlerarası yükümlülüklerini yerine getirmesi için davet yapıldı. Açıklamada, NATO’nun doğuya daha fazla genişlemesinden vazgeçmesi için ittifak üyelerinden özel teklifler beklendiği aktarıldı.
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’nı ihlal edilerek ABD nükleer silahlarının nükleer silah sahibi olmayan NATO üyesi ülkelerin topraklarındaki varlığı ile ilgili sorunun çözülmesi gerektiğine dikkat çekilen açıklamada, Rusya’daki maksatları vurabilen bu cins silahların Avrupa’dan kaldırılması önerisi yinelendi.
Füzelerin sınırlandırılması
ABD’nin, nükleer silahların ulusal bölgelere taşınmasına yönelik teklife cevap vermediğine işaret edilen açıklamada, orta ve kısa menzilli füze konusunun ABD ile Rusya ortasındaki stratejik istikrar konusunda öncelikli bir husus olarak değerlendirildiği belirtildi.
Söz konusu açıklamada, “Söz konusu silah kategorisinin, Rusya ve ABD’nin birlikte çalışması gereken yeni güvenlik denkleminin gerekli bir bileşeni olduğuna inanıyoruz. Tıpkı vakitte, Washington’un, kelam konusu menzildeki tüm nükleer ve nükleer olmayan silahlara uygulanması gereken potansiyel silah denetim tedbirlerinin temel parametrelerine yönelik yaklaşımlarında devam eden belirsizliğe dikkat çekiyoruz.” denildi.
ABD’nin, Rusya tarafından ağır bombardıman uçuklarının, karşılıklı ulusal hudutlardaki uçuşlarına yönelik teklifine ilgi göstermesinin not edildiğinin vurgulandığı açıklamada, “Bunu istişare edilebilecek, potansiyel olarak karşılıklı mutabakatlara varılabilecek bir husus olarak görüyoruz. Savaş gemileri için de önemli riskler içeren teklifimizin de eşit derecede kıymetli bir öge olduğunu hatırlatıyoruz.” tabirleri kullanıldı.
Askeri tatbikatlar ve manevralar
Rusya’nın, ABD tarafından askeri tansiyonların azaltılması için benimsediği yaklaşıma katılmadığı lisana getirilen açıklamada, “ABD ve müttefikleri, Rusya’yı sınırlama siyasetinden vazgeçmeli ve siyasi-askeri durumun gerginliğini azaltmak için somut pratik tedbirler almalıdır.” daveti yapıldı.
Açıklamada, “Açık denizlerde ve üzerindeki hava alanında olayların önlenmesine ait olarak, ABD’nin bu bahiste istişareye hazır olmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Lakin bu çalışma, Rusya’nın gündeme getirdiği temel meseleleri çözmenin yerini tutamaz.” tabirleri kullanıldı.
