TBMM Müsilaj Meselesini Araştırma Komitesi, hazırladığı raporu meclis başkanlığına sunarken, 415 sayfalık raporda, müsilajdan yakıt ve gübre üretilebileceği tarafındaki açıklamaların tersine denizlerden toplanan müsilajın yakılarak güç üretimine, biyogaza dönüştürülmeye ve tarım alanında gübre ya da sulama hedefiyle kullanılmaya uygun olmadığı belirtildi.
TBMM tarafından alınan karar ile 7 Temmuz 2021’de vazifeye başlayan Denizlerimizdeki Müsilaj Sıkıntısını Araştırma Komitesi, çalışmalarını tamamlayarak oluşturduğu raporu 5 Nisan’da TBMM Lideri Mustafa Şentop’a sundu. Toplam 415 sayfalık raporda bahis, Müsilaj Sorunu, Müsilajın tesirleri, Müsilajın Denetimi ve Önlenmesi ile Sonuç ve Teklifler başlıkları altında ele alındı. Raporun en çarpıcı kısımlarından biri ise, Müsilajın Denetimi ve Önlenmesi başlığı altındaki Tahlil ve Bertaraf Çalışmaları başlığı oldu. Bu kısımda, Marmara Denizi’nin çeşitli noktalarından alınan müsilaj numunelerinin yapılan tahlillerinde, daha evvel birtakım üniversite ve belediyelerin kaynak gösterilerek medyada yer verilen müsilajdan yakıt ve gübre üretilebileceği istikametindeki haberlerin tersine, müsilajın yakıt, biyogaz yahut gübre biçiminde kullanıma uygun olmadığına yer verildi.
En büyük çapta Meksika Körfezi’nde görüldü
Raporda müsilaj, fazla besin tuzu bulanan güçlü katmanlaşmış sulara, uygun sıcaklık ve sakin havanın eşlik etmesi ile ortamda bulunan kimi fotosentetik tek hücreli canlıların birey sayısının çok artması, bunun sonucu olarak besin tuzlarının süratle tükenmesi, akabinde gelen kitlesel vefatlar ile hücre içeriğinde doğal olarak bulunan büyük şekerlerin dış ortama çıkması ile oluşan salya gibisi bir yapı olarak tanımlandı. Dünyada birinci kere 1729 yılında Adriyatik Denizi’nin kuzey kesitlerinde kayda geçirildiği belirtilen müsilajın, çeşitli aralıklarla dünyanın birçok yerinde görüldüğü vurgulandı. Bugüne kadar bilinen en büyük müsilaj oluşumunun ise 2010 yılının Nisan ayında Meksika Körfezi’nde yaşanan Deepwater Horizon petrol istasyonunun çökmesi sonucu oluşan petrol kirliliği sonucu sudaki mikroskobik deniz canlılarının ölmesi nedeniyle ortaya çıktığı belirtildi.
Fiziki sıhhati etkilemese de ruhsal açıdan olumsuz tesire sahip
Marmara bölgesinde yaklaşık 25 milyon insanın yaşadığına değinilen raporda, yılda yaklaşık 125 bin geminin geçmesi ve gelişen sanayi sebebiyle Marmara Denizi’nin kıymetli bir kirlilik baskısı altında olduğu vurgulandı. Bu baskı sonucunda ortaya çıkan müsilajın insan sıhhati üzerine direkt ve dolaylı tesirlerine yönelik yapılan araştırmalarda, müsilaj yahut onu çevreleyen sulara maruz kalan bireylerden, fizikî manada hiçbir direkt tesir hadisesi bildirilmediği belirtildi.
Marmara Denizi’ne kıyısı olan vilayetlerde müsilajlı sulardan alınan numunelerin Sıhhat Bakanlığı’na bağlı Halk Sıhhati Referans Laboratuvarı’nda yapılan mikrobiyolojik ve kimyasal tahlillerinde de, rastgele bir epidemiye neden olacak yahut yüzme alanlarında su kalitesini değerli ölçüde etkileyecek bir konu olmadığı tespit edildi. Lakin, Dünya Sıhhat Örgütü tarafından geçmişte Adriyatik Denizi’nde görülen müsilaj olayları sonrasında yapılan çalışmalardan bahsedilen raporda, müsilajın rastgele bir biyolojik ya da kimyasal tesiri olmasa dahi kabul edilebilir ölçüde tat, koku ve renge sahip olması nedeniyle yüzme alanlarındaki su kalitesini düşürdüğü ve insanların estetik dertlerini tetikleyerek ruhsal açıdan olumsuz etkilediğinin tespit edildiği belirtildi.
Tek başına mikrobiyal riski artırmada rastgele bir rolü yok
Müsilajın oluşturduğu özel mikro habitat nedeniyle ziyanlı mikrop ve bakterilere konut sahipliği yapabileceği ve bu ortamda yaşayan deniz eserlerini olumsuz etkileyeceğini düşünen bilim insanları, Marmara Denizi’nin Marmara Denizi’ne kıyısı olan 7 vilayetteki kıyılardan alınan 498 adet müsilaj numunesinin tahlil sonuçlarını da karşılaştırdı. Raporda yer alan sonuçlarda, kanalizasyon çıkışlarının yakınında toplanan müsilajdan alınan örneklerde ziyanlı bakterilere rastlanırken, kirlenmemiş alanlarda toplanan müsilajda ise kıymetli ölçüde görülmediği belirtildi. Yapılan tüm tahlillerin sonuçları birlikte değerlendirildiğinde ise, müsilajın kıyı sularında tek başına mikrobiyal riski artırmada rastgele bir rol oynamadığı sonucuna varıldığı açıklandı.
Enerji üretimine, tarım alanında kullanıma uygun değil
Marmara Denizi’nden alınan numunelerde yapılan tahlillerde, müsilajın verimli bir halde kullanımının mümkün olup olmadığı konusu da incelendi. Yapılan tahlillerde, müsilajın yüzde 94 ile 99 ortasında değişen oranlarda nem içerdiği, tehlikeli ve toksik özellikler göstermediği belirlendi. Müsilajın kalorifik ve kükürt pahaları incelendiğinde, yakılarak güç elde edilmesine uygun olmadığı, ayrıyeten düşük karbon içeriği ve yüksek tuzluluk oranları sebebiyle biyometanizasyona, yani biyogaz ve fermente esere dönüştürülmeye de uygun olmadığı belirlendi. Müsilajın, yüksek tuz oranı sebebiyle tarım alanında gübre ya da sulama hedefiyle kullanımının da uygun olmadığı bilgisi raporda yer aldı.
