Geçen yıl, ‘‘Müsilaj önümüzdeki yıllarda daha tehlikeli bir durum oluşturacak” demiştim kelamlarıyla konuşmaya başlayan Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, ”Yapılan çalışmalar yalnızca yüzeyden toplamaktı. Müsilajın en ağır kısmı denizin taban kısmı ve kıyılar. Temel müsilaj orada esasen ve oralara kadar inilmedi. Tesadüf değil tekrar çıkması” dedi.
Erol Kesici / Türkiye Tabiatını Muhafaza Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol
‘Sebebi kürsel ısınma değil’
”Müsilaj için daima ”doğa olayı” denildi, bu tabiat olayı değildir. Sebebi global ısınmada değil, zira bu biyokimyasal bir tepki ve bu tepkinin olabilmesi için kirli su ve güneş ışınlarının tesiriyle 14 derece sıcaklık kâfi oluyor. Karadeniz’i, boğazları, denizleri, suları kirletmeseniz bu olayın meydana gelmesi kelam konusu değil.
Bunun tohumları denizlerin, boğazların, öteki yerlerin çamurun içerisinde ve kayalıkların bulunduğu yerlerde. Ekolojik çeşitliliği esasen büsbütün yok etmişti müsilaj. Canlıların yaşaması için gerekli oksijeni de tüketti ve öbür canlıların larvalarına ziyan verdi.”
‘Gerekli tedbirler alınmadı’
Geçen bir sene içinde gerekli tedbirlerin alınmadığını söyleyen Kesici, ”Kesinlikle somut tedbirler alınmadı. Kepçeyle bir denizin bir gölün müsilajı temizlenmez. Evvel müsilajın ne olduğunu öğrenmemiz gerekiyor. Kesinlikle taban paklığı yapılmalı. Marmara denizi, boğazlar bu kadar yoğunluğa, deniz trafiğine ve kirliliğe maalesef tahammül edemez. Denize hiçbir atık atmamamız gerekiyor. İstanbul, Marmara, boğazlar bu kadar fazla cazibe merkezi olmamalı. Gidişat çok berbat. Endüstrinin nerdeyse tamamı Marmara Bölgesi’ne toplanmış bir durumda. Bu durum uzun yıllarda devam edecek ve gidişat daha da makus olacaktır. Tabandaki imajlara baktığımız vakit hala müsilajın orada olduğu muhakkak. Müsilajı yapan bakteriler çoğalmış bir durumda. Toprağın içinde gömülü, dağınık bir halde bulunmakta. Alt kısımda katmanlar meydana gelmesi en tehlikeli durumdur, orayı ”çöle”, hayatsız bir alana dönüştürecektir. Birçok yer de aslında büsbütün dönüştürmüştür. Körfezin endüstrinin ağır olduğu yerlerdir buralar”
“Daha evvel yapılan çalışmalar üst taraftan toplanan bir geçiştirmeydi” diyen Kesici, müsilajın varlığını koruduğunu söyledi.
‘Kötü senaryolar kapıda’
Kötü senaryoların kapıda olduğunu vurgulayan Kesici, balık popülasyonları giderek azaldığının altını çizdi. Denizdeki kirlilik nedeniyle su eserlerinde de kirliliğin arttığını söyleyen Kesici, artan paklık maliyetlerine de dikkat çekti.
‘Her türlü atık engellenmeli’
“Eğer yeraltında altyapımız olsaydı, biz bu meselelerle karşılaşmayacaktık. Yeraltı sistemleri kurabilirsiniz. İstanbul’da ister evsel ister ziraî, her türlü atık engellenmeli” diyen Kesici şöyle devam etti:
”Maliyetten kaçılırsa bu durum çözülemez. Maliyetten kaçıyorlar. Kepçeyle çözülemez. Şayet ‘Biz müsilaj sıkıntısını çözdük’ diyorlarsa yalnızca yüzeydekini topladılar. Lakin Marmara Denizi’nin, Kuzey Ege’nin olduğu yerde müsilaj daima var aslında.
Belirli yerlerden alınan birkaç örnek orada bize bu mikroorganizmalarının sayısının ve yoğunluğunun ne olduğunu gösterecektir. Ortam şartlarının oluştuğu vakitlerde, güneş ışınlarının çıktığı devirlerde, su sıcaklığı 14-15 derece olduğu vakitlerde bu mikroorganizmalar koloniler oluşturacaktır.
Gelecek jenerasyonlara çok berbat bir Marmara bırakıyoruz.”
