Kemal Kılıçdaroğlu, bugün Ankara’da bir konut inşaatında çalışan çalışanlarla iftarda bir ortaya geldi. Kılıçdaroğlu ile inşaat emekçileri ortasında şu diyaloglar yaşandı:
Kılıçdaroğlu: Siz nasıl çalışıyorsanız ben de çalışıyorum. Sizin çalışma koşullarınız ile benim çalışma kurallarım ortasında fark var doğal.
1. personel: Sizinki daha sıkıntı.
Kılıçdaroğlu: Sizinki mi sıkıntı, benimki mi güç onu bilemem. Ancak her iş sevilerek yapılırsa zorluğu büyük ölçüde azalmış oluyor. Kıymetli olan işe konsantre olmak, işe hakkını vermek. O vakit bir sorun kalmamış oluyor.
2. personel: Emeğin karşılığını alırsan o iş kolay, alamazsan o iş tekrar güç. İş emekle maddiyata bakıyor.
Kılıçdaroğlu: Biraz inşaat işlerinde sakinlik var. Diyarbakır’dan birisi geldi, orada birebir vakitte endüstrici kendisi. ‘Diyarbakır’da daire fiyatları 4 milyonu geçti’ dedi.
3. personel: Minimum fiyat ile markete girmişsen, bir olağan alış-veriş yapsan 400-500 liradan aşağı marketten çıkamıyorsun. Onda da istediğin her şeyi alıp götüremiyorsun çoluğuna çocuğuna.
2. personel: Bunun düzelmesinin yolu var mı?
Kılıçdaroğlu: Var var. Bir devleti sağlıklı direktörüz için evvel planlama yapmanız lazım. Gelirim nedir, giderim nedir, hangi yatırımı yapacağım, istihdamı nasıl yaratacağım… Zira geriden bir genç ordusu geliyor. Onların da işi gücü olması lazım. Bir planlama yapmanız lazım. Siz de planlama yapıyorsunuz.
Devletin bir özelliği var. Devlet, yıllık olmanın dışında 10 yıllık, 15 yıllık, hatta gelişmiş ülkeler 40 yıllık, 50 yıllık, 100 yıllık planlama yaparlar. Bu planlarını her yıl revize ederler. Dünyada bir gelişme olur, ona nazaran revize ederler. Bizde de bu türlü bir kuruluş vardı. İsmi ‘Devlet Planlama Teşkilatı’, kapattılar. Artık siz gelirinizi masrafınızı denk etmezseniz, borç alıyorsanız, o borcu vadesi ile gelince ne kadar ödeyeceğim demezseniz; çiftçiyi üretimden koparırsanız, çiftçi ne yapıyor? Gübreye artırım veriyorsun. Niye? Gübre fabrikalarını sattık, hepsini özelleştirdik. Niçin sattın? Çözülmeyecek hiçbir sorun yok. Türkiye’nin üretim zincirinin içine girmesi lazım. Her alanda üretim yapmak zorundayız. Gelir dağılımının istikrarlı olması lazım.
4. emekçi: Biz hepimiz çiftçiyiz. Anne baba köyde. Artık mesela un olmuş 500 lira ancak buğday para etmiyor. Gübre olmuş torbası 400 lira, bu sene gübre ekilmiyor.
Kılıçdaroğlu: Devleti kuranlar ne yapmışlar? Bu devleti kuranlar çok sağlam temeller üzerine inşa etmişler. Çiftçiye demişler, ‘buğdayı üret’. Çiftçinin ziyan etmeyeceği halde diyor ki ‘Sen burada üret, şayet tüccar düşük fiyata alırsa Toprak Mahsulleri olarak ben alacağım. Seni ziyan ettirmeyeceğim’. Fındık alanında FİSKOBİRLİK’i kurmuş, ‘Eğer ektiğin alın terinin karşılığını alamıyorsan FİSKOBİRLİK olarak ben alacağım’ diyor. ‘Seni ziyan ettirmeyeceğim’ diyor. Bu kurumlar büsbütün yok edildi, eza oradan başlıyor.
4. emekçi: Amcamın 150 tane koyunu var, iki tane oğlu var. Artık koyun otlatmaya adam yok. Amcama bir şey olsa davarı kaldı. Artık gençler buraya geliyor, burada iş yok. Köye gidiyor, birebir. Bir konut kirası olmuş 1 buçuk, 2 milyar (bini kastediyor). Faturalar geliyor, 400’den aşağı fatura yok.
Kılıçdaroğlu: İngiltere’de hukuk okuyan, sonra doktorasını yapan avukat şu anda Türkiye’de işsiz. Geliyor bana diyor ki ‘Bana bir iş bulur musunuz?’ Artık anne baba bu çocuğu nasıl yetiştiriyor? Hangi fedakarlıkla yetiştiriyor? Londra’ya göndermiş, hukuk okumuş, doktorasını yapmış, gelmiş Türkiye’ye iş bulamıyor.
Çiftçiye ziyan ettirmeyeceksin, çiftçi ziyan ederse ekmez. Ekmezse aç kalırsın.
Şimdi borç para alıyorum, 5 bin lira. Çıkıyorum pazara, yanımda 5 bin lira para var lakin o para bana ilişkin değil, zira bir mühlet sonra o parayı geri ödeyeceğim. Merkez Bankası’na 1 sent bile… Bugün eksi 43 milyar dolar, yani dışardan aldığımız para 43 milyar dolar. Bizim 43 milyar doları ödeyecek, ayrıyeten dolarımız olacak. Yok. Niçin biz ,128 bin doların nereye gittiğini soruyoruz? Bizim paramızdı, milletin parasıydı. Buharlaştı. Nereye gittiği belirli değil.
Merkez Bankası’na diyorlar, ‘Kâğıt para bas’ diyorlar. Para basınca bu sefer fiyatlar yükseliyor. Hasebiyle iktisat çığırından çıkmış vaziyette. Bir de şu var, devlette işi ehline teslim edeceksin. Siz ne yapıyorsunuz? Diyelim ki musluğu takıyorsunuz, deseniz bana, ‘Sen de üniversiteyi bitirdin kardeşim, gel şu fayansı yap’ deseniz ben yapamam. Bu işi fayans ustası yapar. İşi ehline teslim etmek, bizim temel inancımızda da işin ideolojisinde de bu var.
