Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, İzmir’in zelzeleye hazır olmadığını belirterek “Tuzla fayının 2 bin yıllık sarsıntı tekrarlama döneminin yaklaştığını söyleyebiliriz. 6.9, 7.1 büyüklüğünde bir sarsıntı olabilir” dedi.
1-7 Mart Zelzele Haftası nedeniyle açıklamalar yapan Dokuz Eylül Üniversitesi Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Türkiye’de, karada 485 faal fay bulunduğuna dikkati çekti. Prof. Dr. Sözbilir, “Denizde de bir o kadar faal fay bulunuyor. Bine yakın fayla çevrili durumdayız. İzmir, yıkıcı bir zelzele atlattı. Bölgede artçı sarsıntılar sürüyor. 117 vatandaşımız ölmüştü. Bölgede 10 binin üzerinde artçı zelzele meydana geldi. Doğal ki bu faya komşu faylarda da küçük küçük sarsıntılar gerçekleşti” dedi.
İzmir’de bilhassa Seferihisar ve Tuzla fayı üzerinde yaptıkları çalışmalarda, bunların sarsıntı üretme vakitlerini yaklaştığını gördüklerini belirten Prof. Dr. Sözbilir, “Tuzla fayının yaklaşık 2 bin, Seferihisar fayının ise yaklaşık 3 bin yılda bir sarsıntı tekrarlama dönemi var. Tuzla fayında 178 yılında bir sarsıntı oldu. O günden bu yana rastgele bir sarsıntı gerçekleşmedi. Tuzla fayının 2 bin yıllık sarsıntı tekrarlama döneminin yaklaştığını söyleyebiliriz. 6.9, 7.1 büyüklüğünde bir zelzele olabilir” diye konuştu.
‘Çalışmalar çok yavaş ilerliyor’
İzmir’in mümkün büyük bir sarsıntıya hazır olmadığını belirten Prof. Dr. Sözbilir, şunları kaydetti:
Olması gereken çalışmalar çok yavaş ilerliyor. Burada yapılması gereken hem jeolojik hem jeofizik hem de inşaat ve zelzele mühendisliği manasında gerek yerle gerekse binalarla ilgili bir dönüşüm gerçekleştirilmesi gerekiyor. Buna genel manada ‘kentsel dönüşüm’ diyoruz. Bu İzmir’de aslında gerçekleştirebilmiş değil. Hasebiyle evvel bunu gerçekleştirmek gerekiyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bu kapsamda yol haritasını ortaya koyan bir çalışma yaptı. Bu çalışma 1-2 ay içinde tamamlanacak. İzmir’de doğal afetlerden, en az hasarla çıkmak için nereden kentsel dönüşüme başlayacağız, nasıl bir yol haritası izleyeceğiz, göreceğiz. İçişleri Bakanlığı’nın, AFAD’ın yaptığı Vilayet Afet Risklerini azaltma için gerekenlerin ortaya konulduğu kıymetli bir çalışma var. Tekrar doğal afet manasında en az riskle çıkılması için hangi kurum ne yapacak, onu ortaya koyacak bir çalışma var. Bir de üniversitelerin yaptığı çalışmalar var. Bunlar, TÜBİTAK projeleri kapsamında yapılan çalışmalar. Dokuz Eylül, Afyon Kocatepe, Cumhuriyet ve Çukurova üniversiteleri, İzmir’de 9 fay üzerinde çalışma yapacak. Fayların geçmişini ortaya çıkarıp, geleceğiyle ilgili zelzele tehdit tahlilinde kullanılacak parametreleri belirlemeye çalışıyoruz.
