Fatsa’da siyanürle altın madenciliği yapılmasına yönelik yansılar, 2013 yılında kelam konusu madenin çevresel tesir kıymetlendirme (ÇED) süreciyle başladı. Fatsalı doğasever yurttaşlar, düzenledikleri panel, basın açıklamaları, miting ve çadır nöbeti üzere hareket ve etkinliklerle hayat alanlarına sahip çıktı.
Fatsalılar, 25 Ocak 2015 tarihinde altın madenine karşı reaksiyon göstermek için yürüyüş düzenledi. Yürüyüşün akabinde, Fatsa Ünye Tabiat Müdafaa Platformu ismine yürüyüş düzenleme konseyinde yer alan Ali Demirci, İnanç Atabay, İsmet Atar, Şenel Yorulmaz, Kadir Özyurt, Yunus Ertopçu hakkında, 2911 sayılı Toplantı ve Şov Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettikleri gerekçesiyle dava açıldı.
Fatsa 3. Asliye Ceza Mahkemesi, yürüyüşü düzenleyen konsey üyelerine 5’er ay mahpus cezası verdi ve kararın açıklanmasının geri bırakılmasına hükmetti. Konsey üyeleri, bu kararı ferdî müracaat yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Anayasa Mahkemesi, şura üyelerine yürüyüş nedeniyle mahpus cezası verilmesini ‘hak ihlali’ saydı.
Fatsa 3. Asliye Ceza Mahkemesi, Anaya Mahkemesi’nin bu kararın akabinde yaptığı tekrar yargılamada, sanıkların tümünün beraatına karar verdi.
‘Türkiye, madenler ve betonlaşma yüzünden tarım alanlarını kaybetti’
Fatsa ve Ünye Tabiat Müdafaa Platformu ve Ordu Etraf Derneği (ORÇEV) İdare Konseyi Üyesi Eren Atasoy, beraat kararını değerlendirirken, “Kimyasal altın madenciliğe karşı vermiş olduğumuz gayretin bugün geldiğimiz şartlarda ne kadar haklı ve yerinde olduğunu bir sefer daha görmekteyiz. Pandemi ile uğraştığımız bu süreçte bir de savaş tehdidi ile karşı karşıyayız. Türkiye, ne yazık ki madenler ve betonlaşma yüzünden tarım alanlarını kaybetmiştir” dedi.
‘Tüm arkadaşlarımızın yüzüne okunarak beraat kararı verildi’
Atasoy, “2015 yılında Fatsa’da yaptığımız basın açıklamasında Fatsa Ünye Tabiat Muhafaza Platformu gönüllüsü 7 arkadaşımız ile birlikte mahpus istemiyle dava açıldı. Anayasa Mahkemesi’ne yaptığımız kişisel müracaat sonucu hepsinin beraatına hükmetti ve tazminat ödenmesini talep etti. 16 Şubat’ta tüm arkadaşlarımızın yüzüne okunarak beraat kararı verildi” diye konuştu.
Doğa çabasının kıymetine dikkat çeken Atasoy, “Biz, artık madenler yüzünden toprağımızı, suyumuzu, ormanımızı, kestane balımızı, fındığımızı ve zeytinimizi kaybetmek istemiyoruz. Üretmek istiyoruz” dedi.
‘Ormanımızı, tabiatımızı, yeşilliğimizi öldürdüler; sıra bize geldi’
Fatsa Ünye Tabiat Müdafaa Platformu ve Düzenleme Konseyi Üyesi İsmet Atar ise şunları söyledi:
“Biz, 2015 yılında Fatsa’daki maden için bir yürüyüş yaptık. Bu yürüyüşte kaymakamlıktan ve emniyet güçlerinden müsaade aldığımız halde bize ceza kestiler. Biz bu cezaya itiraz ettik. Bizi Anayasa Mahkemesi haklı buldu. Anayasa’da bu türlü bir ceza kesme hakkı olmayan hâkim bize ceza kesti. Biz, vatan için, toprağımız için yürüdük. Biz, burada hainlik yapmadık, kimsenin malına, mülküne ziyan vermedik. Biz, kendi toprağımızı korumak için yürüdük. Biz, kendi toprağımızda yaşayamıyoruz, yaşayamadık. Hala da yaşayamıyoruz, bizi öldürmeye çalışıyorlar. Ormanımızı, tabiatımızı, yeşilliğimizi öldürdüler: sıra bize geldi”
‘2911 sayılı yasaya alışılmamış halde şov yürüyüşü düzenlendiği gerekçesiyle karar verildi’
Yargılanan yurttaşların avukatı Emrah Duman, siyanürle altın işletmeciliği yapan maden şirketine karşı 2015 yılında yürüyüş yapıldığını hatırlatarak, “Ancak bu şov yürüyüşüyle ilgili olarak Cumhuriyet savcılığı tarafından soruşturma başlatılmış ve müvekkiller hakkında kamu davası açılmıştır. Dava ile ilgili olarak Fatsa Asliye Ceza Mahkemesi tarafından müvekkiller hakkında 2911 sayılı Yasa’ya muhalif formda şov yürüyüşü düzenlendiği gerekçesiyle karar verilmiştir. Bu karara ait Anayasa Mahkemesi’ne ferdî müracaatta bulunulmuştur” dedi.
‘Bu karar pek çok olayda emsal niteliği taşıyor’
Anayasa Mahkemesi’nin yurttaşların talebine ait 2018 yılında karar verdiğini söyleyen Duman, “Anayasa Mahkemesi, kararında, her ne kadar şov yürüyüşü 2911 sayılı Yasa’ya muhalif bir formda yapılsa da barışçıl nitelik taşıyorsa bu şov yürüyüşüyle ilgili olarak mahkeme kararı verilmesinin hak ihlali olduğuna karar verdi. Bu etaptan sonra müvekkiller hakkında yine yargılama yapıldı ve beraat kararı verildi. Bu karar, pek çok açıdan, pek çok olayda emsal niteliği taşımaktadır. Ayrıyeten Türkiye’deki en yetkili mahkemenin kararına dayanmaktadır. Hukuk kazandı” diye konuştu.
