CHP Genel Lider Koordinatör Başdanışmanı, İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, haftalık kıymetlendirme raporunu bugün yayınladı.
Toprak’ın, değerlendirmeleri şöyle:
‘Önemli olan gemiyi sağ salim limana ulaştıracak kaptanı bulmak’
“Macaristan’da 12 yıldır iktidarda olan Viktor Orban’ın, 6 muhalefet partisine karşı seçimi kazanması üzerine Türkiye siyaseti ile benzerlikler kuruluyor. İktidar medyası seçim kazanmış üzere manşetler atıyor. Meğer Türkiye ile Macaristan ortasında farklılıklar kelam konusu. Aday seçiminde yapılan yanlışlık ve kararsızların oyları Orban’a seçim kazandırdı. Kıymetli olan gemiye anketle kaptan aramak değildir, gemiyi sağ salim limana ulaştıracak kaptanı bulmaktır!
‘Ormanlarımız tehdit altında’
Geçen yıl on binlerce hektar ormanlık alanın kül olmasını seyreden, envanterinde bir tane bile yangın söndürme uçağı olmadığı açığa çıkan Tarım ve Orman Bakanlığı suskun! Savunma Sanayi Başkanlığı’na verilen yangın uçağı kiralama misyonu, her ay farklı bir ihale açılmasına karşın sonuçlandırılmış değil. İktidar tekrar sorumsuzluk ve aymazlık içinde ancak ormanlarımız tehdit altında!
Olası orman yangını felaketinde mevcut savaş şartlarında Rusya’dan, Ukrayna’dan ve öteki ülkelerden uçak bulunamayabilir, ormanlarımız kül olabilir. İktidarın hâlâ orman yangınlarına karşı bir gayret programı yok. Türkiye geçen yıla benzeri bir tabloyla karşı karşıya kalırsa vebali iktidarın ve tek adamın izni-onayı olmadan adım bile atamayan liyakatsiz kamu idaresinin omzunda olacaktır!
‘Türkiye’de, cezaevine girenlerin sayısı son 10 yılda yüzde 89 artmış’
Avrupa Konseyi’nin tutuklu ve hükümlü istatistikleri, yargının, cezaevlerinin, tutuklu ve mahkumların sayısı ve içinde bulundukları şartların tartısı açısından Türkiye’nin Rusya’dan sonra ikinci sırada yer aldığını gösterdi. Yüz kızartıcı bu ikincilik, Rusya’nın Avrupa Kurulu üyeliğinden çıkarıldığı göz önünde tutulduğunda birinciliğe dönüşüyor. Türkiye’de, cezaevine girenlerin sayısı son 10 yılda yüzde 89 artmış!
İktidarın bugüne kadar çıkarttığı yargı ıslahatı maddeleri, açıkladığı yargı ıslahatı strateji planı, insan hakları aksiyon planı vb. çalışmaları külliyen kâğıt üzerinde kaldı. Yalnızca Cumhurbaşkanına hakaret davalarından 100 binin üzerinde kişinin yargılandığı göz önünde tutulduğunda Türkiye’de yargının, cezaevlerinin, tutuklu ve mahkumların sayısı, insanların çarçabuk suçlanması, mahpusa atılması vb. açısından vahim bir halde olduğunu söylemek yanlış olmaz.
‘Kitlesel refah kaybı her alanda yaygınlaşıyor’
İktidarın yeni iktisat modeli, ‘orta direk’ olarak tanımlanan ve ülkenin en geniş kesitini oluşturan fiyatlı, dar gelirli, emekli, küçük esnaf, çiftçi, KOBİ vb. çökertti. Tüketici ve üretici enflasyon artışının hiperenflasyona hakikat ilerlediği somutlaştı. Enflasyon, 2018’den evvelki periyotta gerçekleşen ortalama yıllık enflasyonun 7 katını aştı!
Orta direk süratle eriyor. Fiyatlı, maaşlı, emekli, küçük esnaf, çiftçi, KOBİ’ler enflasyon karşısında ağır gelir kayıplarıyla, yararlarının buharlaşmasıyla, alım güçlerinin tabana yanlışsız inmesiyle karşı karşıya. Orta direk toplum kısımları, giderek ‘dar gelirli-yoksul’ pozisyonuna ilerlerken kitlesel refah kaybı her alanda yaygınlaşıyor!
‘Ekonominin her alanında denetimin kaybedildiğini gösteriyor’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘yeni paradigma’ diye pazarladığı modelin ihracat artışı ve cari fazla ayakları peş peşe çöktüğü üzere ithalatın katlanarak artması, dış ticaret açığındaki artışın yüzde 138 seviyesine ulaşması, iktisadın her alanında denetimin kaybedildiğini gösteriyor. İhracatın lokomotifi pozisyonundaki arabada martta yüzde 7, üç ayda yüzde 3 düşüş yaşanırken, kayıp 500 milyon dolar! Dış ticaret açığı üç ayda 26 milyar doları aştı!
Erdoğan’a nazaran bu yeni paradigma ve Türkiye’ye özel yerli-milli modelle 2023’ten sonra dünyada birinci 10 iktisat ortasına girilecek! Kendilerinden diğer kimsenin inanmadığı, kanımca kendilerinin de inanmadığı fakat artık telaffuzları tükendiği için daima yineledikleri bu tezleri, şahsen kendi uyguladıkları modelin her alanda çöken sonuçları yalanlıyor!
‘Karaborsa, stokçuluk vb. sonuçlar ortaya çıkacaktır’
Enflasyon karşısında çaresizlik içindeki iktidar, birtakım temel besin ve gereksinim unsurlarının fiyatlarını ‘MADURO-ORBAN MODELİ’ ile yılsonuna kadar sabitlemeyi planlıyor. Ortadaki fiyat farkının hazine tarafından üreticiye ve marketlere ödenmesini içeren bu model hayata geçirilirse, hazineye yeni bir yük daha bindirilecektir. Karaborsa, stokçuluk vb. sonuçlar ortaya çıkacaktır!
İktidar ve iktisat idaresi; enflasyon, yokluk, kuyruk, karaborsa felaketine yol açacak bu metodu, gündeminden çıkartmalıdır. Aksi halde hazineye binecek ilave yüklerle bütçe açığı artacak, enflasyon üç haneli sayılara yükselecektir. İktidarı, halkın sırtından kaynak aktarılarak servet transferi yapılması dışında bir işe yaramayacak bu akıl dışı prosedürden yol yakınken vazgeçmeye çağırıyorum. Tıpkı KKM sisteminin yakında yeni bir kur ve döviz krizine yol açacağını öngördüğüm üzere, temel besin ve muhtaçlık hususlarında fiyat sabitlemesinin besin krizine, stokçuluğa, karaborsaya, süper-hiperenflasyona yol açacağı konusunda iktidarı uyarıyorum!
‘Yabancılara 250 bin dolara T.C. vatandaşlığı verilmesi, konut fiyatlarını erişilemez seviyelere taşıdı’
Yabancılara 250 bin dolarlık konut satışı karşılığında T.C. vatandaşlığı verilmesi, konut fiyatlarını Türk vatandaşları için erişilemez seviyelere taşıdı. Dünyada en fazla göçmen alan ülkelerden Kanada’da hükümet, kendi vatandaşlarının öncelikli konut sahibi olabilmesi için yabancılara konut satışını yasakladı. Türkiye’de konut sahipliği karşılığında vatandaşlığın ‘kelepir’ seviyeye indirilmesinden vazgeçilmelidir!
İktidarın günü kurtarmak, döviz darboğazı çaresizliğiyle getirdiği bu indirimli vatandaşlık siyaseti, önümüzdeki periyotta çok daha ağır ekonomik-sosyal problemleri önümüze çıkartacaktır!
‘Ete-süte erişimin çok geniş kesitler için olanaksız halde’
BM Besin ve Tarım Örgütü (FAO), dünya besin enflasyonunu martta yıllık yüzde 33,6 olarak açıkladı. TÜİK’in besin enflasyonu bunun iki katı ve yüzde 70,33! FAO, Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaşın, önümüzdeki yıl tüm dünyada tahıl sorununu ve açlık sıkıntısını artıracağı ihtarında bulundu. Ziraî üretimin en geniş halde desteklenmesi davetlerimize kulak tıkayan iktidar, tekrar et ve canlı hayvan ithalatını gündemine alıyor. Tarım ve Orman Bakanı, ülkede aç-açık olmadığını, besinin siyaset materyali yapılamayacağını söylüyor!
2010’dan bu yana kesintisiz olarak sürdürülen et ve canlı hayvan ithalatının sorunu çözmediği, et fiyatları ucuzlamadığı üzere, on binlerce besicinin hayvancılığı terk etmesine, milyonlarca tüketicinin gramla et ve kıyma almaya mecbur kalmasına, birden fazla dar gelirli aile için et tüketiminin lüks hale gelmesine neden olduğu apaçık. Buna karşın iktidarın tek tahlili tekrar ithalat. Kaldı ki et fiyatları artmasa bile bugün gelinen noktada alım gücünün düşmesi nedeniyle et tüketiminin güçleşmesi yanında ete-süte erişimin çok geniş kısımlar için olanaksız hale geldiği görünen bir gerçek!
“NATO doruğunda ikili görüşmenin gerçekleşmemesi, Biden’ın Erdoğan ile aralı olmayı sürdüreceğinin göstergesi”
NATO üzerinden ABD ve batılı ülkelerin Türkiye’ye yaklaşımında değişim gözlenirken, Biden idaresinin attığı adımlar dikkat çekiyor. Türkiye’nin Washington Büyükelçisine misyona atandıktan 13 ay sonra Beyaz Saray’da randevu verilirken, ABD Dışişleri Türkiye’ye F-16 satışı için Kongre’ye mektup yazdı. İktidarın uzun müddettir talep ettiği, ABD’nin ayak sürüdüğü ikili ortak stratejik sistemin kurulduğu resmen açıklandı. Çabucak akabinde Türkiye’ye ‘Rus oligarkların kirli paralarının havuzu olmama’ uyarısı geldi!
Biden idaresinin attığı yeni adımlarda resmi ve kurumsal kanalları, dışişleri, savunma, ticaret bakanlığı yöneticilerini devreye sokması, Biden’ın Erdoğan ile direkt diyaloga girmemesi, geçen ay yapılan NATO tepesinde ikili görüşme randevusunun gerçekleşmemesi, kanımca Biden’ın Erdoğan ile aralı olmayı sürdüreceğinin göstergesi. NATO müttefikliği çerçevesine oturtulan yeni ilgi sürecinin ve F-16 mektubunun yanında Rus oligarklarla ilgili ikazların eş vakitli lisana getirilmesi, dikkat çekici!
‘Erdoğan’ın Tunus’ta demokrasi savunucusu kesilmesi, hayli samimiyetsiz’
Tunus’taki gelişmeler hakkında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı açıklamalar, bu ülkeyle yeni bir krize neden oldu. Tunus, içişlerine müdahale argümanıyla Türkiye’yi protesto etti. Türkiye’de meclisi, yargıyı, anayasa ve kanunları, muhalefeti yok sayan Erdoğan’ın Tunus’ta demokrasi, parlamento, anayasa ve hukuk devleti savunucusu kesilmesi, epeyce samimiyetsiz ve çelişkili görünüyor!
Şeriatla yönetilen Suudi Arabistan ile olağanlaşmak, para ve kredi sağlamak için Gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin dava belgesini cinayetin faillerine devretme kararı alan iktidarın, Tunus’ta demokrasiye, seçilmişlere ve halk iradesine hürmet daveti yapması, inandırıcı değildir. Gayriciddi ve samimiyetsizdir. İhvancı-İslamcı El Nahda Önderi Raşid Gannuşi’ye siyasi dayanak gösterisinden ibarettir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Dışişlerini Bakanlığını yok sayan ve zora sokan bu hali, dış siyasette ve Türkiye-Tunus bağlantılarında yeni bir gerginliğin kapısını aralayacaktır!”
