Çin’in sermaye piyasaları kurumu CSRC, Çinli şirketlerin ABD üzere yurtdışı borsalarından çıkartılmasına neden olan kontrol kurallarında değerli bir değişikliğe gitti ve Çinli şirketlerin hassas finansal bilgilerinin yabancı kontrol şirketleri tarafından da incelenmesine müsaade vereceğini duyurdu. CSRC’den cumartesi günü yapılan açıklamada yapılan değişiklik ile “yurtdışında borsaya kote olan Çinli şirketlerin yabancı regülatörler tarafından denetlenebileceği” belirtildi. Taslak yasaya ait 17 Nisan’a kadar görüşler alınacağı da aktarıldı. 2009 tarihli bir yasa Çinli şirketlerin yurtdışında borsaya kote olsalar bile yalnızca Çinli kontrol şirketlerince denetlenmesine müsaade veriyordu ve ABD 2020’de çıkardığı bir yasa ile Çinli şirketleri 2024 itibariyle borsalarından çıkartma kararı almıştı. Alibaba, Baidu ve JD.com üzere birtakım Çinli internet devleri ABD’nin SPK’sı SEC’in amacındaki en değerli şirketler ortasında.
ABD’deki ‘ejderha’ payları son bir yılda %50 erimişti
Toplam pahası 2 trilyon doları aşan 270 Çinli şirketin ABD borsalarından çıkartılmasına neden olan ve ABD ile aylar süren müzakerelerin akabinde değiştirilen taslak yasanın global pay piyasalarında da kıymetli sonuçları olması bekleniyor. Nasdaq Golden Dragon China Endeksi, 2020’de ABD’de çıkan ve Çinli şirketlerin ABD’li kontrol şirketlerince denetlenmesini mecburî kılan yasa sonrası son bir yılda bedelinin yüzde 50’sini kaybetmişti. Lakin ABD’li regülatörler Çinli şirketlerin ABD borsalarından çıkartılması sürecinin “yeni CSRC kanununa rağmen” şimdilik durdurulmayacağını aktarıyor. SEC Lideri Gary Gensler geçen hafta yaptığı açıklamada “sadece ABD kontrolleriyle tam bir ahengin Çinli şirketlerin New York borsalarında süreç görmeye devam etmesini sağlayacağını” söylemişti.
Çin’in sıkıntısı ‘devlet sırlarını’ korumak
CSRC’den yapılan açıklamada taslak yasanın Çinli şirketleri yurtdışında borsaya kote olmaları durumunda bilgi güvenliği konusunda sorumlu tutacağı, denetçilerle paylaşılması gerekmeyen kapalı bilgilerin kontrol raporlarında olması mümkünlüğünü da azaltacağı belirtildi. Maddedeki kimi prosedürlere özel kurallar, Çinli şirketlerin ilgili kurumlarla ‘hassas bilgileri’ paylaştığı durumlarda Çinli yetkilileri de bilgilendirmelerini gerektirecek.
‘ABD, mevzuyu Çin’e karşı silah olarak kullanacak’
Financial Times’da yer alan bir habere nazaran SEC ve CSRC ortasındaki görüşmelere yakın Hong Kong’lu bir fi nans yöneticisi ABD’nin bu mevzuyu Çin’e karşı Ukrayna üzerinden artan jeopolitik tansiyonda bir silah olarak kullanabileceğini söylüyor.
Yönetici ayrıyeten ABD’li yetkilileri Çin’in bu türlü değerli bir adımı sonrası çok da zorlamaması gerektiğini belirterek uyarıyor: “ABD dikkatli olmalı, Çin’i baskılamaya devam ederlerse, kendilerine de ziyan vermiş olacaklar.”
