Aynı evi, aynı aracı, aynı battaniyeyi paylaşanlar artıyor

Canı yanan sokakta buz üzere hava meskende kabus üzere elektrik doğalgaz faturalarıyla beşerler canından bezer Kolej Escort hale gelmiş Buzdolabı bomboş marketler çarşı pazar ateş kıymeti İşsizlik pik yapmış salgınla yarışıyor Türkiye derin bir yoksullukla boğuşurken neyse ki Bakan Dönmez , Elektrik ve doğalgazda dayanağımız devam ediyor diyor Rus Escort da içimiz ferahlıyor Latife gibi Neden nasıl bu hale geldik Deva ne Pekala tahlil nerede GÜZEL Parti’nin Kalkınma Siyasetleri Lideri Prof Dr Ümit Özlale alanda bu durumun en yakın şahitlerinden Yenimahalle Escort biri Sordum anlattı

Sizinle söyleşi yapmaya hazırlanırken bir haber okudum O haberde dolmuşta bayılan bir bayan vardı Meskenine gidenler buzdolabını boş buldu 3 yaşındaki çocuğunu şekerli su vererek besliyordu Doğalgazı kesikti Alanda çalışan bir siyasetçi olarak söyler misiniz bu fevkalâde bir örnek mi yoksa uykularınızı kaçıran bu türlü öteki örnekler var mı

Oyuncak istemesi gereken yaşta elimden tutup beni bakkaldan yiyecek almaya götüren çocuk İstanbul un orta yerinde 12 yaşında daha kimliği bile olmayan bir kız Bayat ekmeği tavuklara götüreceğim diye palavra söyledim aldım meskene getirdim ve eşim üşenmeden yaptı oturduk yedik diyen bir emekli amcamız Atanamadığı için intihar eden ya da tehlikeli işlerde çalışırken iş kazası sonucu vefat eden gençlerimiz Yağışlı havada ekmeği daha ucuza almak için metrelerce uzunlukta kuyrukta bekleyen vatandaşlarımız İstanbul üzere bir metropolde gereğince beslenemediği için bodur kalmış çocuklarımız Alışılmış bir de hayattan tek beklentisi şehit olan oğlunun isminin okuduğu ilkokula verilmesi için yıllarca çaba eden fakat başaramayan baba Bunlardan haberdar birinin uykularının kaçmaması mümkün mü Basının aktarabildikleri ya da saha ziyaretlerimizde benim gözlemlediklerim Bu duruma razı gelemeyiz demek için kâfi aslında Lakin bunların yanında yaptığımız bilgi tahlillerinden çıkan sonuçlar var ki beni ve grubumu epeyce rahatsız etti ve etmeye devam ediyor

Nedir o

TÜİK in yaptığı anketlerden elde edilen sonuçlar Pandemi öncesinde 2019 da ülkemizdeki 10 7 milyon kişinin açlık sonunun 54 1 milyon kişinin ise yoksulluk hududunun altında yaşadığını öğrenmek rahatsız ediyor Yeniden pandemi öncesinde 17 3 milyon kişinin besine yaptığı harcamanın her öğün 1 simit yemeye yetmediğini bilmek canınızı acıtıyor Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde kişi başına geliri en düşük olan yüzde 10 luk bölümün yani 8 5 milyon kişinin balığa ayda yalnızca 1 TL para harcayabildiğini öğrenince şaşırıyorsunuz Şaşırıyorsunuz canınız acıyor rahatsız oluyorsunuz Fakat bu durumun bilhassa son birkaç yılda giderek arttığını gördüğünüzde ise buna artık Dur demenin vaktinin çoktan geldiğini görüyorsunuz Yalnızca bir siyasetçi olduğum için değil sorumluluk sahibi bir vatandaş olarak da buna sessiz kalmamak gerektiğini bu durumun daha büyük trajedilere yol açmadan süratlice çözülmesi gerektiğini düşünüyorum

– Pekala, biz bu yoksulluğu niçin yaşıyoruz?

Yıllardan beri Türkiye de anlatılan bir büyüme masalı var Türkiye nitekim de büyüyor fakat fakirleşerek büyüyor 2016 2019 ortası devirde ekonomimiz yaklaşık yüzde 3 7 büyümesine karşın yoksulluk oranı tam 1 5 puan artmış Bu oran kulağa az üzere gelebilir Sayılara baktığımızda hiç de o denli olmadığını görmek mümkün Geçtiğimiz üç yıl içinde fakir sayısı tam 1 5 milyon kişi artmış durumda Yani Manisa Kayseri yahut Diyarbakır nüfusunda bir fakir sayısından bahsediyoruz Bunlar resmi datalar Resmi bilgilere dayanarak yaptığımız tahlillerde ise 2016 dan 2019 a fakir sayısının 1 84 milyon kişi artarak 26 6 milyon kişi seviyesine ulaştığını görüyoruz

– Yoksullukta eşit miyiz? Yani herkes tıpkı anda mı fakirleşiyor, yoksa?

Bu sorunun yanıtı da maalesef olumsuz Son 10 yılda Türkiye çok önemli bir gelir eşitsizliği ile karşı karşıya kalmış durumda ve tüm dünyada gelir eşitsizliğini en çok artıran 5 inci ülkeyiz Zenginlerin toplam gelirden aldığı hisse da Avrupa ve dünya ortalamasının üzerinde Yani kimi şahısların yoksulluktan hiç haberi yokken kimi şahıslar fakir kategorisine girmiş fakir olanların ise yoksulluğu derinleşmiş Bu kadar şiddetli bir yoksulluk vatandaşlarımızın çocuklarımızın gençlerimizin çok büyük kısmının kâfi beslenmesini de engelliyor Kaliteli beslenelim desek o da mümkün değil Avrupa nın yarısı kadar dünya ortalamasının ise altında et tüketiyoruz Maalesef en çok üzüldüğümüz datalardan birini daha tekrarlamakta yarar var ülkemizde en fakir yüzde 20 lik kesim yani yaklaşık 17 milyon kişi ayda yalnızca 1 kilo et tüketebiliyor ve bunun 750 gramı tavuk eti Büyüme masallarının anlatıldığı kelamda ustalık döneminde bu bilgiler nasıl bir muvaffakiyet kabul edilebilir

– Türkiye’de kolay para kazanma yolunu tercih çaresizlikten mi, edenler çok mu? Bu kültürel bir sorun mi?

Türkiye finansal piyasaların pek de derin olmadığı ülkelerden biri Fakat bir araştırmaya nazaran 56 ülke ortasında kriptopara kullanım oranının en yüksek olduğu 5 inci ülke durumundayız 18 64 yaş ortası nüfusun 2021 de yüzde 25 i kriptopara kullandığını belirtmiş Paribu nun araştırmasına nazaran kriptopara ile süreç yapanların yüzde 62 7 si orta gelir kümesinde Lakin kriptopara ile süreç yapanların yüzde 9 7 si de düşük gelir kümesinde Riskli bir yatırım aracı olan bir enstrümanın bu kadar istek görmesini ve bilhassa orta ve düşük gelir kümesinin radarında olmasını bir ekonomik sorun olarak kıymetlendirebiliriz Emeklerinin karşılığının ömürlerini idame ettirmek ya da hayat standartlarını yükseltmek için kâfi olmadığını görenler bu tıp risklere giriyor Buna kolay para kazanma dileği diyebilirsiniz lakin bence asıl problem para kazanmanın kendisi Zati düşük olan fiyatlar enflasyon karşısında süratlice erirken konut üzere klasik yatırım araçlarına erişim orta ve düşük gelir kümesi için imkansız hale gelmişken mevduat faizleri negatif gerçek getiri sunarken hükümet vatandaşın cebindeki dövizi ve altını her gün kıymet kaybeden TL ye çevirmenin yolunu ararken vatandaş esasen az olan birikimini korumak için yeni yol arayışlarına giriyor

– Geçenlerde bir haber vardı: “Artık birebir konutlarda oturan aileler büyüyor. İki konut kirası ödememek için damat-gelin- anne-baba bir arada oturmaya başlıyor” diyordu. Aslında yoksulluk hayatı değiştiriyor, değil mi?

Elbette değiştiriyor Beşerler makûs bir yeni nizama adapte olmak durumunda kalıyor Ömür standartlarının düşeceği kesin fakat hangi alanda kesintiye gideceğinin muhasebesini yapmak zorunda kalıyorlar Paylaşım iktisadı dünyayı değiştiren global eğilimlerden biri olarak sayılır lakin bizim ülkede beşerler istemeseler de paylaşım iktisadına geçmek durumunda kalıyor Kiralar yüksek diye meskeni paylaşanların akaryakıt fiyatları yüksek diye tıpkı aracı paylaşanların evi fazla ısıtmayalım deyip sert geçen kışta tıpkı battaniyeyi paylaşanların sayısı giderek artıyor Aslında gelirleri kâfi değilken bir de artan enflasyonla baş etmek durumunda kalan vatandaşın hayata tutunma stratejisi diye özetleyebiliriz bunu Bir de konutla ilgili söylediklerinizi bilgilerle destekleyelim

– Sayıların gayrimenkulde de hiç iç açıcı bir tablo göstermediğini varsayım edebiliyorum…

Bakın 2015 2020 periyodunda 8 3 milyon konut satıldı lakin 2014 ten beri hanelerde konut sahipliği oranı daima düşüyor 2020 itibariyle her bin haneden yalnızca 557 si kendi konutunda oturuyor Bakın 8 3 milyon mesken satılmış ancak konut sahibi hane sayısı yalnızca 1 2 milyon artmış Demek ki bu satılan meskenleri aslında konut sahibi olanlar almış Tüketim artsın diye daima düşürülen konut kredileri fakirden zengine gelir transferi sağlayan bir araç haline geldi Ülkemizdeki 25 milyon hanenin yalnızca 3 5 milyonu ülkedeki bütün gayrimenkul gelirine yani kira gelirine sahip Aksine gayrimenkul gelirinin tamamı ülkenin yüzde 14 ünde Şu an yaşadığımız devir herkese iki anahtar devri değil birkaç kişinin onlarca anahtara sahip olduğu bir periyot Ülkemizde mesken sahibi olmak da giderek zorlaşıyor Son 3 4 yılda tüm dünyada konut fiyatlarının en çok arttığı ülke pozisyonundayız Diyelim ki 120 metrekare ortalama bir konutta oturuyorsunuz Aralık 2020 den Aralık 2021 e meskenin satış fiyatı 384 bin TL kira fiyatı ise 1272 TL artmış durumda İstanbul da yaşıyorsanız çok daha berbat durumdasınız zira kira 2200 TL mesken fiyatı ise 594 bin TL artmış Yani değil konut almak kirada oturmak bile giderek güç hale geliyor Bahsettiğiniz haberdeki aile üzere milyonlarca ailenin yeni bir mesken alması artık çok lakin çok uzak bir hayal Hatta bu gidişle konutlarının kirasını bile ödeyemeyen çok daha fazla sayıda beşerle karşılaşmak işten bile değil Türkiye vatandaşlarına dört duvarı bile sağlamaktan aciz bir ülke haline gelmiş durumda

– Dayanışmanın kıymeti anlatılıyor, lakin artık dayanışmaktan öte bir şey yapmak gerekiyor sanırım… Yani bunu bir mukadderat olmaktan çıkarmak! Siz bunun nasıl yapılacağını biliyor musunuz?

Her ne kadar ispata dayalı siyaset üretimi için uygun bir kaynak olsa da ben yoksulluğun ve fakirlerin bir sayı yahut istatistik olarak görülmesine karşıyım Misal biçimde yoksulluğun salt ekonomik bir kategori halinde ele alınması da eksik bir yaklaşım Zira hem benim hem de GÜZEL Parti nin anlayışına nazaran yoksulluk onu deneyim edenlerin üzerine manalar yüklediği ve çaba etmek için usuller geliştirdiği toplumsal bir hal Hâlbuki bugün devlet hem ekonomik hem de toplumsal birtakım seçkinlerin rahatsız olmaması adına fakirleri görünmez kılmaya çabalıyor yoksulluğu bitirmek yerine yönetilebilir hale getirmeye çalışıyor Yani yoksullukla gayret çok dehşetli bir hal olan yoksullarla mücadele haline geliyor Biz başta fakirler olmak üzere kimi insanların oburlarının merhametine ve uygun niyetine muhtaç bırakıldığı bir toplum sistemini sorguluyoruz Tam da bu yüzden kamu kaynaklarının aktif kullanımıyla hak temelli bir söylemi baz alarak yürüteceğimiz toplumsal siyasetler ile yoksulluk sıkıntısının kökten çözülebileceğini söylüyoruz İşte bu yüzden geliştirdiğimiz tahlil tekliflerinin hepsi yoksulluğu yönetilebilir hale getirmek yerine onu ortadan kaldırmayı hedefleyen teklifler Biz fırsat eşitliğini sağlayıp yoksulluk döngülerini kırmayı yoksulluğu ve derin yoksulluğu bitirmeyi toplumsal yardımları hak temelli uygulama haline getirmeyi öneriyoruz Bu yüzden de devlet okullarında okuyan 15 1 milyon çocuğa her gün fiyatsız kahvaltı ve öğlen yemeği verilmesinin önünü açan Rüzgârgülü Projesi üzere GÜZEL Ömür Gelir Modeli üzere 18 26 yaş ortası tüm gençlere ve medyan gelirin yarısının altındaki tüm hanelerdeki bayanlara rastgele bir koşul aramadan verilecek olan aylık 1000 TL yahut hak temelli toplumsal yardım dağıtımını mümkün kılan büyük data projemiz olan Artagan üzere projelerimiz mevcut Bununla birlikte yoksulluğu kalıcı olarak çözmenin yolu ülkenin genel olarak zenginleşmesini sağlamakla başlıyor

– Bunun için nereden başlamak gerekiyor?

Para ve maliye siyasetini olağanlaştırmak ve ülke gündemini işgal eden kur faiz enflasyon problemlerini çözmek bu zenginleşme için gerekli Lakin vatandaşlara âlâ işler ve düzgün gelir sunabilmenin yolu Türkiye nin tarım eğitim sanayi ve dış ticaret üzere mikro siyaset alanlarında da hakikat adımları atmasına bağlı Yani yıllardır konuştuğumuz ancak bırakın ilerleme kaydetmeyi gerileme yaşadığımız ıslahat alanlarından bahsediyorum İşgücü piyasasında eşleşme problemini çözmeye yönelik yatırım izleme ve destekleme sistemi marifet dönüşümünü sağlamaya yönelik garantili yetenek programı ikinci baht okulları ve teknoloji yerleşkeleri üzere projelerimizi açıkladık Mart ayında da sanayi ticaret ve teknolojik dönüşüm alanlarındaki duruşumuzu ve tahlil tekliflerimizi paylaşacağız

– Pekala, hiç bunu yaşayan ve sizin gösterdiğiniz yoldan giderek çıkışı bulan ülkeler var mı?