Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna-Rusya savaşında diplomatik tahlilin mümkün olup olmadığına ait bir soruya, “Elbette alandaki kaideler değişse de diplomasi için hala bir fırsatın olduğunu düşünüyoruz. Tek tahlilin de zati diplomatik yolla sağlanabileceğine inanıyoruz. Askeri bir tahlilin olmayacağına inanıyoruz” cevabını verdi.
Türkiye’nin, başından bu yana savaşın bir an evvel sona ermesi için uğraş sarf ettiğini ve tarafları hem Antalya’da hem de İstanbul’da bir ortaya getirdiğini belirten Çavuşoğlu, bu sürece herkesin katkısının kıymetli olduğunu kaydetti.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin de Ukrayna’ya yönelik saldırıyı reddettiğinin altını çizerek şöyle devam etti:
“Bunu kabul etmemiz mümkün değil lakin bir an evvel de bu savaşın sonlandırılması lazım. Bu istikamette alanda yer yer koşullar zorlaşsa da gayretlerimizi sürdüreceğiz. İstanbul’daki toplantıdan sonra umutlarımız daha da artmıştı. Ancak en son Buça ve İrpin üzere kimi kentlerden gelen kabul edemeyeceğimiz insanlık dışı imajlar ve artık Mariupol ve Donbas bölgesinde devam eden çatışmalar süreci olumsuz etkiledi fakat o denli yahut bu türlü bu savaşı durdurmamız lazım. Bunda natürel ki Macaristan’ın dayanağı, katkısı değerli.”
‘Ateşkese hazırlıklı olmalıyız’
Türkiye’nin Ukrayna-Rusya savaşına ait taraflarla üst seviyede ve müzakere heyetleriyle temaslarını sürdürdüğünü belirten Çavuşoğlu, Ukrayna’nın NATO’nun 5. unsuruna emsal bir garantörlük istediğini lakin başta Batılı müttefikler olmak üzere herkesin bunu karşı olduğunun görüldüğünü söyledi.
Çavuşoğlu, bu hususa ait alternatif tahlillerin üretilmesi gerektiğini belirterek Türkiye’nin bir taraftan Ukrayna ile başka taraftan da P5 ülkeleriyle ve ismi garantörlükte geçen ülkelerle de mümkün seçeneklere dair görüşmeleri sürdürdüğünü vurguladı.
Ateşkes ihtimaline karşı da hazırlıklı olmak gerektiğini söyleyen Çavuşoğlu, “Örneğin, bir yol haritası. Rus askerlerin geri çekilmesi, yaptırımlar konusunda atılacak adımlar, hangisi başkasına bağlı olacak evreli formda… Bir yol haritasını da şimdiden hazırlamak lazım ki, bir an evvel ateşkes olduğu vakit, Rus askerleri çekilsin, aşikâr noktalarda olağanlaşma başlasın. Elbette yeni bir soğuk savaşın başladığını görüyoruz. Bunun telafisi uzun vakit alacak. İtimadın tesis edilmesi tahminen 10 yıllar alacak lakin ateşkes ve belirli mevzularda süratli adım atmamız gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
‘Artan İslamofobi Neonazi akımının bir göstergesi’
İsveç’te Kur’an-ı Kerim’in yakılması ve son İslamofobik olaylara ait, “Hristiyan düşmanlığının, antisemitizmin ve İslam düşmanlığının insanlık cürmü olduğuna inanıyoruz. Bu istikamette her türlü taarruzun karşısında olmamız gerekiyor” dedi.
Batı’da, ramazan ayında ırkçı ve İslam düşmanlığı içeren akınların arttığına dikkati çeken Çavuşoğlu, “İsveç’te bir Neonazi siyasetçi, hem de polis denetiminde Kur’an-ı Kerim’i yaktı. Başka taraftan, 15 Nisan’da New York’ta bir vatandaşımız ırkçı akına uğradı. Almanya’da, 16 Nisan’da Dortmund’ta DİTİP’e bağlı bir mescide domuz fotoğraflı tehdit mektupları geldi” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Kanada’da 16 Nisan’da teravih çıkışı cemaate ateş açıldığını ve 5 kişinin yaralandığını da hatırlatarak şöyle devam etti: “Biz Türkler olarak ve Müslümanlar olarak Hristiyan düşmanlığının, antisemitizmin ve İslam düşmanlığının insanlık kabahati olduğuna inanıyoruz. Bu tarafta her türlü hücumun karşısında olmamız gerekiyor. Her türlü ırkçılığa karşı çabayı de birlikte sürdürmemiz lazım.”
İsveç’teki provokasyona ait Bakan Çavuşoğlu, “İsveç’te Kur’an-ı Kerim’in polis nezaretinde yakılması ne demek? İsveç bunu fikir özgürlüğü, tabir özgürlüğü ya da hareket özgürlüğü olarak pahalandırıyor. Rastgele bir dinin ya da insanların kutsalına saldırmak yahut mescide saldırmanın söz özgürlüğüyle bir bağı var mı? Yok” dedi.
‘Arasam kıssa anlatacak’
Çavuşoğlu, bunun, artan Neonazi akımının bir göstergesi olduğunu lisana getirerek şöyle devam etti:
“Şimdi (İsveç Dışişleri Bakanı) Ann Linde’i arasam, bana bir saat öykü anlatacak. Kusura bakmasın, gıyabında söylüyorum lakin ne diyecek? ‘İfade özgürlüğü, bizim ülkemizde özgürlük var (diyorlar)’ PKK’ya sahip çıkarken de bu türlü söylüyor. Pekala, DEAŞ’a da bu biçimde fırsat veriyor musun ülkenizde madem? O da terör örgütü, başkası de terör örgütü. ‘Yok, vermeyiz.’ Bir adedine veriyorsun, başkasına fırsat vermiyorsun. İkisine de vermemek lazım.”
Çavuşoğlu, Türkiye’nin İsveç ve Mescid-i Aksa’da yaşanan olaylara ve benzerlerine gereken yansıyı gösterdiğini, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan‘ın İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog‘la da telefonda görüşeceğini belirterek “Her türlü ırkçılığa karşı yalnızca kınama açıklaması yapmayıp çabayı de sürdürmemiz lazım, iş birliği yapmamız lazım” tabirlerini kullandı.
‘Demiryolları konusunda dörtlü bir çalışma kümesi kuracağız’
Bugün lojistik mevzularını da ele aldıklarını kaydeden Çavuşoğlu, Ukrayna’daki savaştan ötürü Türkiye ve Macaristan’ın transit ülke olarak daha da ehemmiyet kazandığını, bu bahiste iş birliğini sürdüreceklerini vurguladı.
Çavuşoğlu, “Demir yolları konusunda dörtlü bir çalışma kümesi kuracağız. Türkiye, Macaristan, Sırbistan ve Bulgaristan’la birlikte” dedi.
FETÖ konusunu da ele aldıklarını, Macaristan’da da bir FETÖ okulu olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, FETÖ’nün yalnızca Türkiye için değil, bulunduğu her ülke için tehdit olduğunun altını çizdi.
Szijjarto: Türkiye’nin uğraşlarını takdirle karşılıyoruz
Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto ise Orta ve Doğu Avrupa’da kritik günler yaşandığını belirtti.
Szijjarto, sözkonusu savaşın güvenlik, ekonomik olarak sonuçları olduğuna işaret ederek Türkiye ile Macaristan ortasındaki stratejik iş birliğinin daha da kıymetli hale geldiğini kaydetti.
Ukrayna ile Rusya ortasındaki savaş nedeniyle Türkiye’nin rolünün değerinin bir kere daha ortaya çıktığını lisana getiren Szijjarto, Macar halkının komşularında bir savaş olmasını istemediğini ve barıştan yana olduğunu tabir etti.
Szijjarto, Türkiye’nin Ukrayna ile Rusya ortasındaki arabuluculuk eforlarına dikkati çekerek “Rusya-Ukrayna görüşmelerinde barış için Sayın Bakanın (Çavuşoğlu) şahsen göstermiş olduğu ve Türkiye’nin uğraşlarını takdirle karşılıyoruz ve umarım bu gayretler muvaffakiyete ulaşır” dedi.
